ZBORNIK OBIČAJNE I RELIGIOZNE DRAME

Učitelj iz Drenovca Zoran Radovanović objavio je knjigu “Zauvek vertep” u izdanju RTS i asistenciju i recenziju prof. dr Radoslava Lazića teatrologa iz Beograda i prof. dr Zorana Đerića teatrologa iz Novog Sada, kao i u sakralnom delu recenzenta protojereja-stavrofora Marka Pavlovića iz Šapca. U knjizi se pojavljuje i poljski akademik prof. dr Henrik Jurkovski sa svojom naučnom studijom: „Predstave Božića u slovenskim narodnim pozorištima“. Osim navedenih, značaj ove knjižne teme i uloženi trud i rad su prepoznali ili su se tematski svrstali drugi brojni kompetentni prikazivači: ugledni istoričari umetnosti, univerzitetski profesori, teatrolozi, naučni saradnici sa instituta, književnici (Jovan Jovanović Zmaj, Jovan Grčić Milenko, Stevan Sremac, Milorad Popović Šapčanin, Miodrag Maticki i Tode Nikoletić) i ostali značajni stručnjaci najvišeg ranga iz ove oblasti (dr Anđelka Lazić profesor iz Šapca, dr Rita Fleis teatrolog iz Subotice, Đorđe Perić iz Beograda...). Kvalitet ovog knjižnog sadržaja prepoznalo je Izdavaštvo RTS na čelu sa odgovornim urednikom Draganom Inđićem i u skladu sa svojim radnim zadatkom vezanim za objavljivanje sadržaja od nacionalnog značaja „Baština i kulturna produkcija RTS“ publikovalo knjigu.
Bolji poznavaoci ističu da će ovo „naučno delo“ dati pun doprinos srpskom vertepu, i kroz „paralele“ iz knjige srodnom i (uglavnom) suštinski istovetnom ruskom, beloruskom i ukrajinskom vertepu, kao i vertepima drugih hrišćanskih tradicionalnih crkvi, negujući pritom hrišćanske vrednosti. Knjiga je sa blagoslovom Njegovog preosveštenstva episkopa šabačkog Lavrentija.
« “Zauvek vertep” » predstavlja religiozno-obredni i etnološko-teatrološki zbornik i čini kapitalno naučno-istraživačko delo u savremenoj srpskoj literaturi.
„Izvođački i izdavački podvig učitelja Zorana Radovanovića iz Drenovca u Mačvi zaslužuje svaku pohvalu i divljenje za obnovu vertepskog teatra i drame na opštu polzu srpske narodne pozorišne kulture“, reči su stručnog ocenjivača i kritičara ove knjige teatrologa prof. dr Radoslava Lazića.
„Od jevrejske reči « vertep», što znači pećina, koja se ustalila u crkvenoslovenskom jeziku, dobili su naziv vertepi ili vertepaši. Obično su to mlađi ljudi „koji mogu stići i uteći“ i sačuvati svoja stada, kao što su to činili i biblijski pastiri. Oni idu od kuće do kuće, čestitaju praznik i pevaju pesme o Hristovom rođenju. Obučeni su skromno, kao i svi pastiri i tako imitiraju jevanđeljske pastire. Oni koji glume mudrace i cara imaju ogrtače, koji možda i nisu u duhu sa sadašnjim uniformama. Oni koji glume cara imali su i mačeve, doduše, drvene. Pastiri nose dugačke motke, što je potpuno razumljivo jer su biblijski pastiri morali braniti svoja stada od lopova i divljih zveri. Pesme koje oni pevaju ponekad su i šaljive, ali ne i nepristojne. (Marko Pavlović)
„Pred Vama su kamenčići, dragi budući čitaoci. Po tragu koji sam obeležila krenite i stići ćete do pisca, čuvara pravoslavne tradicije – saznaćete zašto je to dobro! Obećavam da ćete se naći u svojoj kulturi na prijatnom mestu na kome nikada niste bili. Postajete li radoznali?“ (Dr Anđelka Lazić, profesor)