SPC: Danas je Istočni petak

Istočnim petkom zove se u narodu praznik Majke Božje čije je slavljenje poteklo u hramu kod izvora pored Carigrada koji se nazivao „Živonosni istočnik“.

Hram je podigao je vizantijski car Lav Veliki u petom veku. Predanje kaže da je car jednom naišao u šumi na slepog čoveka. Po Božjem ukazanju, našao je izvor, napojio slepca i umio ga i ovaj je progledao. U hram je sa svih strana dolazio narod tražeći i nalazeći leka, tako da je car Justinijan, nakon sto godina, i sam se izlečivši, obnovio i proširio hram.

Tu su se isceljivali od vodene bolesti, sušice, besnila, raka, groznice i temperature, neplodnosti, skorbuta, tumora, duševnih bolesti, bolesti očiju i mnogih drugih. Istorijat ove svetinje i povest praznika zapisao je Nikifor Kalist u 14. veku.

Na ikoni se slika Majka Božja sa detetom, iznad izvora kojem prilaze bolesni, carevi i sveštenici. Kod Srba se ovaj dan naziva još Svetlim petkom, jer pada u petak Svetle sedmice, kao i Blagim petkom, jer se blaži, ne posti se. Običaj je bio da se zorom izlazi na najbliži izvor ili vodicu, gde se umiva, pije voda, bere cveće, veseli, nakon velikoposnih dana i vraća se kući tek uveče.