ZAVIČAJNI MUZEJ U KOCELjEVI
RIZNICA TAMNAVSKE PROŠLOSTI
Za zgradu u kojoj se danas nalazi muzej može se reći da je eksponat sama po sebi. Podignuta je 1871. godine, baš kao i crkva u njenom susedstvu, na mestu nekadašnje zgrade Opštine od šepera i škole. Početkom dvadesetog veka podignuta je nova zgrada u koju je preseljena škola a zgrada današnjeg Muzeja bila je Opština sve do okončanja Prvog svetskog rata
Skoro šest decenija u Koceljevi postoji Zavičajni muzej koji čuva sećanja na istoriju tamnavskog kraja. Osnovan je daleke 1962. godine ali je vrata za prve posetioce otvorio tek 12 godina kasnije, nakon priprema za stalnu izložbenu postavku koja je tada, u najvećoj meri, bila posvećena narodno-oslobodilačkom ratu. Već krajem 80-ih godina prošlog veka Muzej je počeo da se orjentiše na gostujuće izložbe dok su eksponati posvećeni NOR-u uklonjeni godine 1997. nakon dvogodišnje pauze zbog renoviranja, Muzej je ponovo otvoren za javnost, ali stara postavka nije vraćena.
–Mojim dolaskom 2001. godine muzej je počeo da radi tako reći od nule. Veoma malo je ostalo materijala iz vremena prve postavke koji je, eto, i danas uključen u stalnu postavku muzeja. Sav materijal i svi podaci koji danas postoje u njoj su prikupljeni poslednje dve decenije pa i duže, jer sam bio angažovan na prikupljanju artefakata na teritoriji Opštine Koceljeva još pre nego što sam stalno zaposlen u ovoj ustanovi - kaže arheolog kustos Zoran A.Živanović i dodaje da današnja stalna postavka još uvek nije dovršena.
Godišnje ovu riznicu tamnavske prošlosti poseti oko dve hiljade posetilaca, najviše tokom trajanja Festivala zimnice.
–Kroz muzej tada prođe od 1000-1500 ljudi i pogledaju stalnu postavku kao i neku od gostujućih izložbi koja je u tom trenutku ovde. U toku godine nam dolaze đačke ekskurzije a muzej posećuju i đaci iz našeg kraja. U toku godine nas poseti oko dve hiljade posetilaca a oni koji dođu iz drugih mesta i gradova budu zaprepašćeni i začuđeni pred činjenicom da Koceljeva kao malo mesto ima Zavičajni muzej. To nam je nekakav zaštitni znak koji bi bio još upečatljiviji i bolji kada bi ispred njega bili vraćeni njegovi originalni topovi iz Drugog svetskog rata koji su 1974-e godine postavljeni tu, kada je Muzej prvi put otvoren za javnost i koji su predstavljali jedan od simbola ovog mesta- rekao je Živanović.
Neretko se bahato odnosimo prema eksponatima. Često smo nemarni prema svojoj istoriji a većina nije ni svesna kakvu štetu takvim odnosom nanosimo sebi i narednim generacijama. Važno je da spoznamo prošlost kako bismo mogli da razumemo budućnost. Upravo nas na to podseća muzej, čuvar istorije, koji topovima želi da vrati stari sjaj.
Ovi eksponati su poklon Filmskog grada od pre skoro pola veka i predstavljaju ratni plen iz Drugog svetskog rata. Nekad su se, kao simboli, nalazili i na razglednicama Koceljeve. Uklonjeni su polovinom devedesetih godina, zbog renoviranja, i dislocirani najpre u obližnji park a potom su, pre desetak godina, sklonjeni iza zgrade Doma kulture gde su ih vandali počeli uništavati pa su ponovo vraćeni u dvorište iza muzeja gde čekaju na restauraciju.
–Narodni poslanik Veroljub Matić inicirao je da se radi na istraživanju i predstavljanju jedne svetski poznate ratne operacije iz vremena Drugog svetskog rata, tzv.”Misije Halijard”, odnosno operacije spasavanja oborenih američkih pilota nad Srbijom, pa je jedan deo te misije, pored Čačka, bio realizovan i u Koceljevi, a treći deo u Doljanima u Bosni. Eto prilike, pošto su topovi nemački iz tog perioda, da ih ponovo vratimo na simboličan način u okviru tog projekta, pa će tako i Muzej vratiti taj svoj simboličan način prepoznavanja- smatra kustos.
BAKARNA SEKIRA
NAJINTERESANTNIJI
EKSPONAT
Muzej u Koceljevi je zavičajnog tipa te se zato bavi istraživanjem, proučavanjem i prikupljanjem eksponata iz prošlosti ovog kraja. Posetioci, zbog nedostatka izložbenog prostora, nisu u prilici da vide sve ono što ova ustanova poseduje. Još uvek očima javnosti nije dostupna etnografska zbirka, deo istoriografske kao i numizmatička.
–Tek je pre nekoliko godina osposobljeno potkrovlje i stavljeno na raspolaganje gostujućim izložbama, dok je prizemlje zgrade ostavljeno za stalnu postavku. Najviše imamo arheoloških eksponata u postavci ali ni oni nisu svi izloženi. Veliki broj eksponata ima istoriografska a tu je i etnografska koja je možda i veća od istoriografske. Naravno, numizmatička ni malo zanemarljiva, s obzirom na to da posedujemo novčić iz 3. veka nađen na teritoriji naše opštine iz rimskog vremena. Nadamo se da će se jednog dana stvoriti uslovi za izlaganje tih zbirki- istakao je Živanović.
Prema njegovim rečima muzej poseduje veoma retke i važne predmete iz najstarijih vremena ljudske prošlosti. Ipak, izdvaja bakarnu sekiru kao najinteresantniju. Reč je o najstarijem metalnom objektu pronađenom u ovom području iz vremena vinčanske kulture i prelaza neolita u eneolit, oko 3,5-4 hiljade godina pre Hrista.
–Možda bi to, sa neke tačke naučne vrednosti posmatrano, bio najvredniji eksponat kojim raspolažemo, premda imamo i one koji su još stariji i veoma značajni po svojoj retkosti kao što je jedan kramp od glačanog kamena iz vremena starčevačke kulture pre osam hiljada godina, perfektno očuvan i jedinstven u Srbiji po svojoj očuvanosti i izgledu, na koji su urezani i nekakvi simboli i znaci- otkriva kustos koceljevačkog muzeja.
JANKOVA SOBA
Posetiocima je najatraktivnija Jankova soba sa, prema tvrdnjama kustosa, najvećom izloženom zbirkom fotografija na kojima je pisac.
–Muzej poseduje oko 40 fotografija na kojima su Janko i članovi njegove porodice. Poznato je da nije bilo mnogo fotografija vezanih za njegov život i mislim da se 98 odsto onih poznatih nalazi izloženo upravo u Jankovoj sobi, što je zaista sam po sebi podatak vredan pažnje- ističe Zoran Živanović. Oni koji dođu u Zavičajni muzej najduže se zadržavaju u ovoj sobi u kojoj su, pored fotografija, izloženi i drugi eksponati vezani ne samo za Janka već i za život iz tog vremena u ovom mestu. Pažnju posetilaca privlači originalni Jankov sto iz Svileuve na kojem je početkom decembra meseca 1881. godine napisao svoje prve pripovetke, ali i originalna opštinska kasa iz njegovog vremena kada je pisac u zgradi muzeja najpre bio učitelj, a zatim i predsednik Opštine Koceljeva.
Najmlađim posetiocima je najinteresantnija istoriografska zbirka. Oružje koje muzej poseduje privlači dečje poglede magnetnom snagom.
–To oružje je prvo što deca pogledaju kada dođu u muzej. Ako vratimo topove, biće to za njih atrakcija - smatra kustos.
ZGRADA MUZEJA JE
EKSPONAT SAM PO SEBI
Za zgradu u kojoj se danas nalazi muzej može se reći da je eksponat sam po sebi. Podignuta je 1871. godine, baš kao i crkva u njenom susedstvu, na mestu nekadašnje zgrade Opštine od šepera i škole. Početkom dvadesetog veka podignuta je nova zgrada u koju je preseljena škola a zgrada današnjeg Muzeja bila je Opština sve do okončanja Prvog svetskog rata.
–Zanimljivo je da je u njoj kao učitelj bio Janko Veselinović, čuveni srpski pisac, koji je nekoliko godina kasnije postao i predsednik ove opštine i boravio upravo u ovoj zgradi. Po tome je ona istorijski znamenita. Mislim da je, pored crkve, zgrada muzeja najstariji arhitektonski objekat u našoj opštini što je za svako poštovanje- rekao je Živanović i podsetio da je ona stavljena pod zaštitu spomenika kulture kako bi se u što većoj meri sačuvala njena autentičnost za buduća pokolenja.
DIGITALNA ZBIRKA
FOTOGRAFIJA
Zahvaljujući novim tehnologijama Muzej poseduje i digitalnu zbirku fotografija koje namerava u budućnosti da štampa i čuva kao papirne kopije. Do tada ih publikuje preko svoje fejsbuk stranice i po broju lajkova i reakcija prijatelja muzeja jasno je da su one veoma interesantne ljudima, kako samim žiteljima Koceljeve, tako i onima koji su nekada živeli na ovim prostorima. Zbirka sadrži oko 500 fotografija, veoma starih, koje su uglavnom od opšteg značaja za istoriju ovog kraja.
–To je nešto što predstavlja jedno kulturno zaveštanje našeg kraja koje nikako ne bismo trebali da ispustimo. Dobitak te digitalizacije u smislu kulturne zaostavštine je na taj način evidentan. Svakodnevno živeći, mi se zapravo ne trudimo mnogo da ostavljamo traga o našem trenutku, izuzev poslednjih 50-ak godina, zahvaljujući novim tehnologijama. Inače taj trend je i pre bio prisutan pa su fotografije iz tog perioda retke. I danas jedan kustos u Zavičajnom muzeju ne može da stigne da odradi sve ono što je vezano za prošlost, za istoriju našeg kraja. Nadam se da će u budućnosti ovaj muzej biti proširen i da će imati veći broj stručnjaka- kaže Zoran. Prva fotografija na ovim prostorima nastala je 1881- e godine u Svileuvi, na svadbi Janka Veselinovića i Jovanke Joke Jovanović, poreklom iz ovog sela, sestričinom čuvenog Vladike Nikanora.
–Muzej sa te svadbe raspolaže originalnom fotografijom na kojoj je majka ručnog devera Jankovog. Njegovi roditelji nisu bili za taj brak, smatrajući da je on previše mlad za njega, pa nisu ni došli na svadbu. Zato je njegov dobar prijatelj bio ručni dever i tom prilikom pored fotografija sa venčanja koje mi, nažalost, nemamo nastala je i fotografija majke ručnog devera-ističe arheolog kustos.
U digitalnoj zbirci se nalazi i najstarija trenutno poznata kolor fotografija, nastala 30-ih godina prošlog veka u Ljubljani, na kojoj su gardisti Kraljevine Jugoslavije, a jedan od njih je nekadašnji opančar iz Malog Bošnjaka, Rafailo Matić.
–Može da se desi u budućnosti da dobijemo možda još stariju fotografiju u boji, ali ne i mnogo stariju, jer se prva takva pojavila 1928-e godine. Na ovaj način čuvamo kulturnu zaostavštinu novijeg datuma. Zbirka se dopunjava i obogaćuje zahvaljujući interaktivnom odnosu Muzeja i prijatelja na društvenim mrežama. Muzej, sa jedne strane, potpuno besplatno nudi svoje zbirke na uvid i digitalno preuzimanje, dok građani iz svojih starih albuma dostavljaju Muzeju stare fotografije, koje čak mogu da budu i porodične, ali su one bitne za etnografsko proučavanje modnih ili trendovskih tokova u oblačenju u ovim krajevima, kako svečarskih tako i onih svakodnevnih, radnih- napominje Živanović.
NAJSTARIJA FOTOGRAFIJA JEDNE KOCELjEVČANKE
U digitalnoj zbirci se nalazi najstarija poznata fotografija jedne Koceljevčanke iz 1897. godine. Naime, reč je o Persi Tadić čija je sudbina bila strašna i tužna. Njeno ime pojavilo se 1898. godine u knjizi “Zatvorenice” o srpskim ženama koje robijaju u požarevačkom kaznenom zavodu. Persa je robijala zbog ubistva svoga oca, alkoholičara, koji ju je podvodio kafanskim pajtosima. Knjiga je kao reizdanje originala ponovo štampana pre dve godine a muzej je iz nje preuzeo kratak odlomak koji objašnjava kako je ova nesrećna Koceljevčanka postala robijašica, ali i njenu fotografiju s kraja 19-og veka.
SEĆANjE NA POP LUKU
LAZAREVIĆA
Pre 15 godina, povodom 200 godina od Prvog srpskog ustanka, muzej je organizovao naučni skup posvećen pop Luki Lazareviću i rezultate istraživanja učesnika objavio u publikaciji. Istraživanja na ovu temu još uvek nisu završena a najveću nepoznanicu vezanu za njegovu biografiju predstavlja period Lukinog života proveden u egzilu u Rusiji gde je on boravio skoro 30 godina kao izgnanik.
–Na osnovu istraživanja koja sam i sam sproveo uspeli smo da lociramo kuću u Svileuvi u kojoj je Luka odrastao. Bila je potpuno zaboravljena i izbrisana iz sećanja naroda u njegovom rodnom selu. Možda bi sledeća etapa, koja će ostati budućim stručnjacima, bila rekonstrukcija te kuće u kojoj je odrastao, kuća njegovog strica koji ga je praktično usvojio kada je imao 4-5 godina- priča Živanović.
Pre desetak godina, prilikom manifestacije Noć muzeja, posetioci koceljevačkog Muzeja su imali priliku da vide originalne Lukine pištolje, izuzetne po svojoj izradi, tehnici, upotrebljenim materijalima, posebne po svojoj starosti, originalnosti i činjenici da su pištolji nakon dva veka ponovo u ovom kraju, u kraju pop Luke Lazarevića.
–Mojim dolaskom 2001. godine muzej je počeo da radi tako reći od nule. Veoma malo je ostalo materijala iz vremena prve postavke koji je, eto, i danas uključen u stalnu postavku muzeja. Sav materijal i svi podaci koji danas postoje u njoj su prikupljeni poslednje dve decenije pa i duže, jer sam bio angažovan na prikupljanju artefakata na teritoriji Opštine Koceljeva još pre nego što sam stalno zaposlen u ovoj ustanovi - kaže arheolog kustos Zoran A.Živanović i dodaje da današnja stalna postavka još uvek nije dovršena.
Godišnje ovu riznicu tamnavske prošlosti poseti oko dve hiljade posetilaca, najviše tokom trajanja Festivala zimnice.
–Kroz muzej tada prođe od 1000-1500 ljudi i pogledaju stalnu postavku kao i neku od gostujućih izložbi koja je u tom trenutku ovde. U toku godine nam dolaze đačke ekskurzije a muzej posećuju i đaci iz našeg kraja. U toku godine nas poseti oko dve hiljade posetilaca a oni koji dođu iz drugih mesta i gradova budu zaprepašćeni i začuđeni pred činjenicom da Koceljeva kao malo mesto ima Zavičajni muzej. To nam je nekakav zaštitni znak koji bi bio još upečatljiviji i bolji kada bi ispred njega bili vraćeni njegovi originalni topovi iz Drugog svetskog rata koji su 1974-e godine postavljeni tu, kada je Muzej prvi put otvoren za javnost i koji su predstavljali jedan od simbola ovog mesta- rekao je Živanović.
Neretko se bahato odnosimo prema eksponatima. Često smo nemarni prema svojoj istoriji a većina nije ni svesna kakvu štetu takvim odnosom nanosimo sebi i narednim generacijama. Važno je da spoznamo prošlost kako bismo mogli da razumemo budućnost. Upravo nas na to podseća muzej, čuvar istorije, koji topovima želi da vrati stari sjaj.
Ovi eksponati su poklon Filmskog grada od pre skoro pola veka i predstavljaju ratni plen iz Drugog svetskog rata. Nekad su se, kao simboli, nalazili i na razglednicama Koceljeve. Uklonjeni su polovinom devedesetih godina, zbog renoviranja, i dislocirani najpre u obližnji park a potom su, pre desetak godina, sklonjeni iza zgrade Doma kulture gde su ih vandali počeli uništavati pa su ponovo vraćeni u dvorište iza muzeja gde čekaju na restauraciju.
–Narodni poslanik Veroljub Matić inicirao je da se radi na istraživanju i predstavljanju jedne svetski poznate ratne operacije iz vremena Drugog svetskog rata, tzv.”Misije Halijard”, odnosno operacije spasavanja oborenih američkih pilota nad Srbijom, pa je jedan deo te misije, pored Čačka, bio realizovan i u Koceljevi, a treći deo u Doljanima u Bosni. Eto prilike, pošto su topovi nemački iz tog perioda, da ih ponovo vratimo na simboličan način u okviru tog projekta, pa će tako i Muzej vratiti taj svoj simboličan način prepoznavanja- smatra kustos.
BAKARNA SEKIRA
NAJINTERESANTNIJI
EKSPONAT
Muzej u Koceljevi je zavičajnog tipa te se zato bavi istraživanjem, proučavanjem i prikupljanjem eksponata iz prošlosti ovog kraja. Posetioci, zbog nedostatka izložbenog prostora, nisu u prilici da vide sve ono što ova ustanova poseduje. Još uvek očima javnosti nije dostupna etnografska zbirka, deo istoriografske kao i numizmatička.
–Tek je pre nekoliko godina osposobljeno potkrovlje i stavljeno na raspolaganje gostujućim izložbama, dok je prizemlje zgrade ostavljeno za stalnu postavku. Najviše imamo arheoloških eksponata u postavci ali ni oni nisu svi izloženi. Veliki broj eksponata ima istoriografska a tu je i etnografska koja je možda i veća od istoriografske. Naravno, numizmatička ni malo zanemarljiva, s obzirom na to da posedujemo novčić iz 3. veka nađen na teritoriji naše opštine iz rimskog vremena. Nadamo se da će se jednog dana stvoriti uslovi za izlaganje tih zbirki- istakao je Živanović.
Prema njegovim rečima muzej poseduje veoma retke i važne predmete iz najstarijih vremena ljudske prošlosti. Ipak, izdvaja bakarnu sekiru kao najinteresantniju. Reč je o najstarijem metalnom objektu pronađenom u ovom području iz vremena vinčanske kulture i prelaza neolita u eneolit, oko 3,5-4 hiljade godina pre Hrista.
–Možda bi to, sa neke tačke naučne vrednosti posmatrano, bio najvredniji eksponat kojim raspolažemo, premda imamo i one koji su još stariji i veoma značajni po svojoj retkosti kao što je jedan kramp od glačanog kamena iz vremena starčevačke kulture pre osam hiljada godina, perfektno očuvan i jedinstven u Srbiji po svojoj očuvanosti i izgledu, na koji su urezani i nekakvi simboli i znaci- otkriva kustos koceljevačkog muzeja.
JANKOVA SOBA
Posetiocima je najatraktivnija Jankova soba sa, prema tvrdnjama kustosa, najvećom izloženom zbirkom fotografija na kojima je pisac.
–Muzej poseduje oko 40 fotografija na kojima su Janko i članovi njegove porodice. Poznato je da nije bilo mnogo fotografija vezanih za njegov život i mislim da se 98 odsto onih poznatih nalazi izloženo upravo u Jankovoj sobi, što je zaista sam po sebi podatak vredan pažnje- ističe Zoran Živanović. Oni koji dođu u Zavičajni muzej najduže se zadržavaju u ovoj sobi u kojoj su, pored fotografija, izloženi i drugi eksponati vezani ne samo za Janka već i za život iz tog vremena u ovom mestu. Pažnju posetilaca privlači originalni Jankov sto iz Svileuve na kojem je početkom decembra meseca 1881. godine napisao svoje prve pripovetke, ali i originalna opštinska kasa iz njegovog vremena kada je pisac u zgradi muzeja najpre bio učitelj, a zatim i predsednik Opštine Koceljeva.
Najmlađim posetiocima je najinteresantnija istoriografska zbirka. Oružje koje muzej poseduje privlači dečje poglede magnetnom snagom.
–To oružje je prvo što deca pogledaju kada dođu u muzej. Ako vratimo topove, biće to za njih atrakcija - smatra kustos.
ZGRADA MUZEJA JE
EKSPONAT SAM PO SEBI
Za zgradu u kojoj se danas nalazi muzej može se reći da je eksponat sam po sebi. Podignuta je 1871. godine, baš kao i crkva u njenom susedstvu, na mestu nekadašnje zgrade Opštine od šepera i škole. Početkom dvadesetog veka podignuta je nova zgrada u koju je preseljena škola a zgrada današnjeg Muzeja bila je Opština sve do okončanja Prvog svetskog rata.
–Zanimljivo je da je u njoj kao učitelj bio Janko Veselinović, čuveni srpski pisac, koji je nekoliko godina kasnije postao i predsednik ove opštine i boravio upravo u ovoj zgradi. Po tome je ona istorijski znamenita. Mislim da je, pored crkve, zgrada muzeja najstariji arhitektonski objekat u našoj opštini što je za svako poštovanje- rekao je Živanović i podsetio da je ona stavljena pod zaštitu spomenika kulture kako bi se u što većoj meri sačuvala njena autentičnost za buduća pokolenja.
DIGITALNA ZBIRKA
FOTOGRAFIJA
Zahvaljujući novim tehnologijama Muzej poseduje i digitalnu zbirku fotografija koje namerava u budućnosti da štampa i čuva kao papirne kopije. Do tada ih publikuje preko svoje fejsbuk stranice i po broju lajkova i reakcija prijatelja muzeja jasno je da su one veoma interesantne ljudima, kako samim žiteljima Koceljeve, tako i onima koji su nekada živeli na ovim prostorima. Zbirka sadrži oko 500 fotografija, veoma starih, koje su uglavnom od opšteg značaja za istoriju ovog kraja.
–To je nešto što predstavlja jedno kulturno zaveštanje našeg kraja koje nikako ne bismo trebali da ispustimo. Dobitak te digitalizacije u smislu kulturne zaostavštine je na taj način evidentan. Svakodnevno živeći, mi se zapravo ne trudimo mnogo da ostavljamo traga o našem trenutku, izuzev poslednjih 50-ak godina, zahvaljujući novim tehnologijama. Inače taj trend je i pre bio prisutan pa su fotografije iz tog perioda retke. I danas jedan kustos u Zavičajnom muzeju ne može da stigne da odradi sve ono što je vezano za prošlost, za istoriju našeg kraja. Nadam se da će u budućnosti ovaj muzej biti proširen i da će imati veći broj stručnjaka- kaže Zoran. Prva fotografija na ovim prostorima nastala je 1881- e godine u Svileuvi, na svadbi Janka Veselinovića i Jovanke Joke Jovanović, poreklom iz ovog sela, sestričinom čuvenog Vladike Nikanora.
–Muzej sa te svadbe raspolaže originalnom fotografijom na kojoj je majka ručnog devera Jankovog. Njegovi roditelji nisu bili za taj brak, smatrajući da je on previše mlad za njega, pa nisu ni došli na svadbu. Zato je njegov dobar prijatelj bio ručni dever i tom prilikom pored fotografija sa venčanja koje mi, nažalost, nemamo nastala je i fotografija majke ručnog devera-ističe arheolog kustos.
U digitalnoj zbirci se nalazi i najstarija trenutno poznata kolor fotografija, nastala 30-ih godina prošlog veka u Ljubljani, na kojoj su gardisti Kraljevine Jugoslavije, a jedan od njih je nekadašnji opančar iz Malog Bošnjaka, Rafailo Matić.
–Može da se desi u budućnosti da dobijemo možda još stariju fotografiju u boji, ali ne i mnogo stariju, jer se prva takva pojavila 1928-e godine. Na ovaj način čuvamo kulturnu zaostavštinu novijeg datuma. Zbirka se dopunjava i obogaćuje zahvaljujući interaktivnom odnosu Muzeja i prijatelja na društvenim mrežama. Muzej, sa jedne strane, potpuno besplatno nudi svoje zbirke na uvid i digitalno preuzimanje, dok građani iz svojih starih albuma dostavljaju Muzeju stare fotografije, koje čak mogu da budu i porodične, ali su one bitne za etnografsko proučavanje modnih ili trendovskih tokova u oblačenju u ovim krajevima, kako svečarskih tako i onih svakodnevnih, radnih- napominje Živanović.
NAJSTARIJA FOTOGRAFIJA JEDNE KOCELjEVČANKE
U digitalnoj zbirci se nalazi najstarija poznata fotografija jedne Koceljevčanke iz 1897. godine. Naime, reč je o Persi Tadić čija je sudbina bila strašna i tužna. Njeno ime pojavilo se 1898. godine u knjizi “Zatvorenice” o srpskim ženama koje robijaju u požarevačkom kaznenom zavodu. Persa je robijala zbog ubistva svoga oca, alkoholičara, koji ju je podvodio kafanskim pajtosima. Knjiga je kao reizdanje originala ponovo štampana pre dve godine a muzej je iz nje preuzeo kratak odlomak koji objašnjava kako je ova nesrećna Koceljevčanka postala robijašica, ali i njenu fotografiju s kraja 19-og veka.
SEĆANjE NA POP LUKU
LAZAREVIĆA
Pre 15 godina, povodom 200 godina od Prvog srpskog ustanka, muzej je organizovao naučni skup posvećen pop Luki Lazareviću i rezultate istraživanja učesnika objavio u publikaciji. Istraživanja na ovu temu još uvek nisu završena a najveću nepoznanicu vezanu za njegovu biografiju predstavlja period Lukinog života proveden u egzilu u Rusiji gde je on boravio skoro 30 godina kao izgnanik.
–Na osnovu istraživanja koja sam i sam sproveo uspeli smo da lociramo kuću u Svileuvi u kojoj je Luka odrastao. Bila je potpuno zaboravljena i izbrisana iz sećanja naroda u njegovom rodnom selu. Možda bi sledeća etapa, koja će ostati budućim stručnjacima, bila rekonstrukcija te kuće u kojoj je odrastao, kuća njegovog strica koji ga je praktično usvojio kada je imao 4-5 godina- priča Živanović.
Pre desetak godina, prilikom manifestacije Noć muzeja, posetioci koceljevačkog Muzeja su imali priliku da vide originalne Lukine pištolje, izuzetne po svojoj izradi, tehnici, upotrebljenim materijalima, posebne po svojoj starosti, originalnosti i činjenici da su pištolji nakon dva veka ponovo u ovom kraju, u kraju pop Luke Lazarevića.
Vesna Bošković
Najnoviji broj
25. april 2024.
