Pesnik apatinskih šuma - Miodrag Biorisavljević
Davno željena samouprava
Autora ovog teksta decenijama opseda deo rečenice iz prvog uvodnika Miodraga Borisavljevića u “Glasu Podrinja“, u kojoj se, između ostalog, ističe da će se „Podrinci najbolje odužiti svojim svetlim žrtvama koje su pale za slobodu...ako se vredno i požrtvovano založe za uspešno dovršavanje naše oslobodilačke borbe i ako – sakupljeni oko svoje narodne vlasti, svoje davno željene samouprave – vredno i nesebično...(rade) na podizanju opustošene zemlje...
U redovima koji su pred vama donosimo vam osvrt nekadašnjeg glavnog i odgovornog urednika vašeg i našeg lista, Obrada Kovića na nedavno objavljenu knjigu autora Dragana Filipovića posvećenu liku i delu prvog urednika „Glasa Podrinja“ Miodragu Borisavljeviću.
Miodrag Biorisavljević, kao pokretač i prvi glavni i odgovorni urednik „Glasa Podrinja“, napisao je i 16. decembra 1944. godine, u prvom broju ovog lista, objavio uvodnik „Reč slobodnog Podrinja“. Bio sam tada šestogodišnjak, a imao sam čast da sedamdesetih godina dvadesetog veka budem peti glavni i odgovorni urednik istog lista – prve generacije novinara koji nisu bili „ratni kadrovi“.
Za mene koji nikada nije progovorio ni reč sa Borisavljevićem i za ostale članove tadašnje redakcije on i njegova supruga Anđa bili su skromni zaljubljenici u tišinu prirode. Zvali smo ih intimno „čika Mile“ i „tetka Anđa“ i ponašali smo se kao da ih oduvek poznajemo. Umesto njih, upoznao sam njihovog sina Slobodana i kao mlad novinar objavio sam u „Glasu Podrinja“ njegovo sećanje na odlazak iz Loznice u Bosnu, u obnovljeni Mačvanski partizanski odred. Bio sam takođe među onima koji su pisca knjige „Pesnik apatinskih šuma“, deset godina mllađeg od mene – Dragana Filipovića, primili u „Glasovu“ redakciju, i bio svedokom njegovog rasta u novinarstvu i književnosti. Najzad, prisustvovao sam, 22. avgusta 1978. godine, na lozničkom groblju, sahrani čika Mila Borisavljevića, kad se od njega oprostio i njegov kolega iz prve redakcije „Glasa Podrinja“, Vitomir Bujišić, koji je mlađanog mene, pedesetih godina dvedesetog veka, uveo u tajne profesionalnog novinarstva.
Poplavu emocija povodom knjige „Pesnik apatinskih šuma“ zaustavio je upravo njen autor Dragan Filipović, svojim smirenim, razboritim i argumentovanim tekstom o prvom „Glasovom“ uredniku Milu Borisavljeviću. Filipović je čitaocima podario knjigu o jednom vremenu i liku čoveka na čijem su se primeru vaspitavale nove generacije. Mile Borisavljević je, kako saznajemo iz knjige, potekao iz jedne od najuglednijih starih srpskih familija Borisavljevića, poreklom iz okoline Nove Varoši, koja je opstajala više od šest vekova i koja je, u tursko doba i kasnije, davala svom rodu ratnike i stvaraoce – „vojskovođe, trgovce, graditelje, zadužbinare i narodne tribune – koji su pre svega bili rodoljubi i časni ljudi“. Priča o Borisavljevićima ne nastavlja se, međutim, samo na novinaru i književniku Milu Borisavljeviću; njegov unuk koji je poneo ime svog strica, poginulog partizana Vojislava Bate – poznati srpski kompozitor Vojislav Vojkan Borisavljević autor je i kompozicije „Epopeja“ (poznate i kao „Odiseja“) o vremenu kada su se njegov otac Slobodan, stric Bata, deda Mile i baka Anđa kao ratnici borili za istinu i pravdu. Vojkan Borisavljević je, na žalost, preminuo od pošasti 21. veka, pandemije korone...
Dragan Filipović, pored istraživanja biografskih podataka o Milu Borisavljeviću, pozabavio se i njegovim gotovo zaboravljenim stvaralaštvom. Jer, ističe on, Borisavljevićevih knjiga nema u školskoj lektiri. Nema ih ni u knjižarama, a izgleda da nema ni zainteresovanih izdavačkih kuća da ih objavljuju. Otuda je izuzetno značajna ova Filipovićeva studija koja ukazuje na delo novinara i književnika iz podunavskih, apatinskih šuma Miodraga Mila Borisavljevića, čije su knjige pripovedaka visoko ocenjivali najpoznatiji jugoslovenski književni kritičari tog vremena. Ima neke pravde u tome što je upravo Dragan Filipović pisac knjige o Milu Borisavljeviću, jer i on pripada plejadi šabačkih novinara koji su se, poput prvog glavnog i odgovornog urednika „Glasa“, pored novinarstva bavili i bave književnošću.
Autora ovog teksta decenijama opseda deo rečenice iz prvog uvodnika Miodraga Borisavljevića u “Glasu Podrinja“, u kojoj se, između ostalog, ističe da će se „Podrinci najbolje odužiti svojim svetlim žrtvama koje su pale za slobodu...ako se vredno i požrtvovano založe za uspešno dovršavanje naše oslobodilačke borbe i ako – sakupljeni oko svoje narodne vlasti, svoje davno željene samouprave – vredno i nesebično...(rade) na podizanju opustošene zemlje... Za ovu „davno željenu samoupravu“, dok je rat još trajao, Borisavljević se založio kao za značajnu istorijsku odrednicu društvenog ustrojstva svog srpskog naroda. Pisac knjige „Pesnik apatinskih šuma“, kao i njen recenzent, odrastali su i misaono stasavali u vreme epohe samoupravljanja, čije su temelje teorijski postavili i gradili vodeći vladajući političari iz severozapadnih krajeva Jugoslavije, koji u istorijskom sećanju svojih naroda nisu imali „željenu samoupravu“. A ova Filipovićeva knjiga, koju najtoplije preporučujem čitaocima, pojavljuje se u vreme kada je u zemljama ratom rasturene Jugoslavije, posle samoupravljanja, nastupilo doba privatizacije i takozvanog liberalnog kapitalizma.
Šta bi, pitam se, o ovim društvenim promenama danas govorio i pisao nekadašnji skromni i misaoni ratnik i borac za istinu i pravdu – novinar i književnik Miodrag Mile Borisavljević?
Miodrag Biorisavljević, kao pokretač i prvi glavni i odgovorni urednik „Glasa Podrinja“, napisao je i 16. decembra 1944. godine, u prvom broju ovog lista, objavio uvodnik „Reč slobodnog Podrinja“. Bio sam tada šestogodišnjak, a imao sam čast da sedamdesetih godina dvadesetog veka budem peti glavni i odgovorni urednik istog lista – prve generacije novinara koji nisu bili „ratni kadrovi“.
Za mene koji nikada nije progovorio ni reč sa Borisavljevićem i za ostale članove tadašnje redakcije on i njegova supruga Anđa bili su skromni zaljubljenici u tišinu prirode. Zvali smo ih intimno „čika Mile“ i „tetka Anđa“ i ponašali smo se kao da ih oduvek poznajemo. Umesto njih, upoznao sam njihovog sina Slobodana i kao mlad novinar objavio sam u „Glasu Podrinja“ njegovo sećanje na odlazak iz Loznice u Bosnu, u obnovljeni Mačvanski partizanski odred. Bio sam takođe među onima koji su pisca knjige „Pesnik apatinskih šuma“, deset godina mllađeg od mene – Dragana Filipovića, primili u „Glasovu“ redakciju, i bio svedokom njegovog rasta u novinarstvu i književnosti. Najzad, prisustvovao sam, 22. avgusta 1978. godine, na lozničkom groblju, sahrani čika Mila Borisavljevića, kad se od njega oprostio i njegov kolega iz prve redakcije „Glasa Podrinja“, Vitomir Bujišić, koji je mlađanog mene, pedesetih godina dvedesetog veka, uveo u tajne profesionalnog novinarstva.
Poplavu emocija povodom knjige „Pesnik apatinskih šuma“ zaustavio je upravo njen autor Dragan Filipović, svojim smirenim, razboritim i argumentovanim tekstom o prvom „Glasovom“ uredniku Milu Borisavljeviću. Filipović je čitaocima podario knjigu o jednom vremenu i liku čoveka na čijem su se primeru vaspitavale nove generacije. Mile Borisavljević je, kako saznajemo iz knjige, potekao iz jedne od najuglednijih starih srpskih familija Borisavljevića, poreklom iz okoline Nove Varoši, koja je opstajala više od šest vekova i koja je, u tursko doba i kasnije, davala svom rodu ratnike i stvaraoce – „vojskovođe, trgovce, graditelje, zadužbinare i narodne tribune – koji su pre svega bili rodoljubi i časni ljudi“. Priča o Borisavljevićima ne nastavlja se, međutim, samo na novinaru i književniku Milu Borisavljeviću; njegov unuk koji je poneo ime svog strica, poginulog partizana Vojislava Bate – poznati srpski kompozitor Vojislav Vojkan Borisavljević autor je i kompozicije „Epopeja“ (poznate i kao „Odiseja“) o vremenu kada su se njegov otac Slobodan, stric Bata, deda Mile i baka Anđa kao ratnici borili za istinu i pravdu. Vojkan Borisavljević je, na žalost, preminuo od pošasti 21. veka, pandemije korone...
Dragan Filipović, pored istraživanja biografskih podataka o Milu Borisavljeviću, pozabavio se i njegovim gotovo zaboravljenim stvaralaštvom. Jer, ističe on, Borisavljevićevih knjiga nema u školskoj lektiri. Nema ih ni u knjižarama, a izgleda da nema ni zainteresovanih izdavačkih kuća da ih objavljuju. Otuda je izuzetno značajna ova Filipovićeva studija koja ukazuje na delo novinara i književnika iz podunavskih, apatinskih šuma Miodraga Mila Borisavljevića, čije su knjige pripovedaka visoko ocenjivali najpoznatiji jugoslovenski književni kritičari tog vremena. Ima neke pravde u tome što je upravo Dragan Filipović pisac knjige o Milu Borisavljeviću, jer i on pripada plejadi šabačkih novinara koji su se, poput prvog glavnog i odgovornog urednika „Glasa“, pored novinarstva bavili i bave književnošću.
Autora ovog teksta decenijama opseda deo rečenice iz prvog uvodnika Miodraga Borisavljevića u “Glasu Podrinja“, u kojoj se, između ostalog, ističe da će se „Podrinci najbolje odužiti svojim svetlim žrtvama koje su pale za slobodu...ako se vredno i požrtvovano založe za uspešno dovršavanje naše oslobodilačke borbe i ako – sakupljeni oko svoje narodne vlasti, svoje davno željene samouprave – vredno i nesebično...(rade) na podizanju opustošene zemlje... Za ovu „davno željenu samoupravu“, dok je rat još trajao, Borisavljević se založio kao za značajnu istorijsku odrednicu društvenog ustrojstva svog srpskog naroda. Pisac knjige „Pesnik apatinskih šuma“, kao i njen recenzent, odrastali su i misaono stasavali u vreme epohe samoupravljanja, čije su temelje teorijski postavili i gradili vodeći vladajući političari iz severozapadnih krajeva Jugoslavije, koji u istorijskom sećanju svojih naroda nisu imali „željenu samoupravu“. A ova Filipovićeva knjiga, koju najtoplije preporučujem čitaocima, pojavljuje se u vreme kada je u zemljama ratom rasturene Jugoslavije, posle samoupravljanja, nastupilo doba privatizacije i takozvanog liberalnog kapitalizma.
Šta bi, pitam se, o ovim društvenim promenama danas govorio i pisao nekadašnji skromni i misaoni ratnik i borac za istinu i pravdu – novinar i književnik Miodrag Mile Borisavljević?
Obrad Ković
Najnoviji broj
11. april 2024.
