FES - GRAD KAO DžINOVSKI NAR

Fes je bivša severna prestonica Maroka, današnji duhovni i religijski centar zemlje. Potisnut je zbog jevrejskog duha. Nazivaju ga još i gradom ministara jer ih većina potiče odavde. Grad se deli na novi, koji po svom izgledu nema nikakve veze sa starim. Ima preko milion stanovnika i - 320 džamija! Opasan je zidinama iza kojih je veličanstvena medina sa najvećim i najlepšim sukom u zemlji.
Fes se prostire na obroncima planine Zalag. U zagrljaju reke Sebu, beo i bleštav na poznom suncu ““ podseća me na džinovski nar čija kora krije plod omamljujućeg ukusa.
Prvi put, na putu kroz Maroko, smeštaju nas u medinu - unutar gradskih zidina. Hotel ima okruglo dvorište, fontanu i stepenice koje vode u sobe - zapravo minijaturne apartmane. Istočnjački opremljeni sa niskim stočićima, minderlucima i mnoštvom mekih jastuka i velikim lučnim prozorom kroz koji prodire prigušeni govor prolaznika i glas mujezina sa jedne od džamija...
Ujutru krećemo prema suku ““ najvećoj pijaci u starom delu grada.
Prema nama idu crni magarići sa belim krznom oko očiju, pretovareni, tužnih pogleda, svojim tovarom udaraju u stablo pomorandže; iz njene guste krošnje opadaju uzreli plodovi cinober boje.
Stariji svet što čuči ili stoji naslonjen uz zid ““ izložio je gomile sveže ubrane nane vlažne od jutarnje rose, tek ubrani peršun, crvene i okrugle papričice za koje mislim da su trešnje.
U centralnom suku su dućani krcati robom. Na palminom listu poređani su sirevi i cela ulica miriše na mleko. Povremeno nailazimo na česme ukrašene majolikom, ispred svake je velika gužva od buljuka dece. Na jednoj od tezgi poređane su glave kamila. Njihove izbuljene oči i isplaženi jezici dugo me prate. Nos golica nešto, započinje kolektivno kijanje. Razlog su otvoreni džakovi crnog bibera, zlatno-crvenog šafrana, tucane ljute paprike i još mnogo znanih i neznanih začina svakodnevno zastupljenih u marokanskoj kuhinji.
Kroz visoku kapiju uzanim uličicama uronismo u neočekivani mir džamije Bu Inanija.
Harmoniju rezbarenog kedra i čipkastog mermera upotpunjuje žubor vode iz fontane. Filigranski je obrađen svaki pedalj zida, stuba i poda. Odmor za oči, uši i dušu i divljenje nepoznatom stvaraocu.
Prolazimo kroz Ulicu urmi: sa obe strane uzanog pločnika su ““ samo urme! Krupne kao ćilibar, sjajne, tamne, sitne, u paketićima ili na meru...