SEĆANjA
SKRAJNUTA, ALI NE I ZABORAVLjENA
U ovom broju „Glasa Podrinja“ završavamo priču o Jeli Spiridonović Savić, ali ne i naše sećanje na nju.
U rodnom Šapcu završila je osnovnu školu i čuvenu Šabačku gimnaziju, u istom periodu kada i Stanislav Vinaver. Posle završenih studija filozofije na univerzitetu Notre Dame de Sion u Trstu, udajom za poznatog publicistu, Vladimira Savića, ulazi u povlašćene krugove ondašnje intelektualne elite. Sigurno je da je, pored neospornog i neobičnog poetskog dara (ona je pesnik i kada piše prozu), poznanstvo sa Jovanom Skerlićem, Bogdanom Popovićem, Jovanom Dučićem i drugima, uticalo na afirmaciju njenog stvaralaštva. Pored pisanja, kojim se bavi sa gotovo monaškom predanošću, Jela otpočinje seriju predavanja na Kolarčevom narodnom univerzitetu i u Kolu srpskih sestara o životu i delu najpoznatijih mistika, značaju vere u čovekovom životu, kao i religioznoj tematici u književnim delima. U Šabačkoj narodnoj knjižnici i čitaonici, 1934. godine, održala je slovo o Fridrihu Ničeu, koje je potom objavila pod naslovom „Tragika Ničea“ u izdanju šabačke štamparije Milana N. Ilića. Knjiga eseja „Susreti“, koju čine sabrana predavanja održana tih godina, objavila je 1944. godine u izdanju Srpske književne zadruge. To je njena poslednja objavljena knjiga, s obzirom da je već sledeće godine pala u političku nemilost, samo zbog „pogrešno“ odabranog izdavača. Komesarska uprava je 1945. godine objavila izveštaj pod naslovom „Srpska književna zadruga pod okupacijom“, u kojem je Jela Spiridonović Savić ocenjena kao „saradnica fašističkog okupatora“, a njeno delo kao nedostojno, nerodoljubivo i izdajničko. Tada je glas ove umetnice utihnuo, a njeno stvaralaštvo marginalizovano.
U rodnom Šapcu završila je osnovnu školu i čuvenu Šabačku gimnaziju, u istom periodu kada i Stanislav Vinaver. Posle završenih studija filozofije na univerzitetu Notre Dame de Sion u Trstu, udajom za poznatog publicistu, Vladimira Savića, ulazi u povlašćene krugove ondašnje intelektualne elite. Sigurno je da je, pored neospornog i neobičnog poetskog dara (ona je pesnik i kada piše prozu), poznanstvo sa Jovanom Skerlićem, Bogdanom Popovićem, Jovanom Dučićem i drugima, uticalo na afirmaciju njenog stvaralaštva. Pored pisanja, kojim se bavi sa gotovo monaškom predanošću, Jela otpočinje seriju predavanja na Kolarčevom narodnom univerzitetu i u Kolu srpskih sestara o životu i delu najpoznatijih mistika, značaju vere u čovekovom životu, kao i religioznoj tematici u književnim delima. U Šabačkoj narodnoj knjižnici i čitaonici, 1934. godine, održala je slovo o Fridrihu Ničeu, koje je potom objavila pod naslovom „Tragika Ničea“ u izdanju šabačke štamparije Milana N. Ilića. Knjiga eseja „Susreti“, koju čine sabrana predavanja održana tih godina, objavila je 1944. godine u izdanju Srpske književne zadruge. To je njena poslednja objavljena knjiga, s obzirom da je već sledeće godine pala u političku nemilost, samo zbog „pogrešno“ odabranog izdavača. Komesarska uprava je 1945. godine objavila izveštaj pod naslovom „Srpska književna zadruga pod okupacijom“, u kojem je Jela Spiridonović Savić ocenjena kao „saradnica fašističkog okupatora“, a njeno delo kao nedostojno, nerodoljubivo i izdajničko. Tada je glas ove umetnice utihnuo, a njeno stvaralaštvo marginalizovano.
Najnoviji broj
18. april 2024.
