SEĆANjA NA STARI ŠABAC
NOVO NASELjE U ŠAPCU
Zatrpavanje Benske bare i izgradnja istoimenog stambenog naselja na toj površini, doprinelo je svakako najvećoj promeni izgleda grada u protekla dva veka. Dugo je trajalo zasipanje bare a gradnja stambenih objekata tekla je po fazama. Nekadašnja bara zatrpana je sa peskom, koji je sa vodom iz Save dopreman kroz gvozdene cevi prečnika oko 50 cm Na obali Save kod kasarne pristajao je brod „Dobrava“ koji je dovlačio pesak sa klenačke obale, spajao se sa cevima na obali i pod pritiskom ubacivao vodu i pesak kroz cevi do snažne pumpe udaljene oko 200 m. Na raskrsnici puta koji vodi pored Kvantaške pijace i puta ka železničkom mostu nalazio se veliki električni motor spojen sa pumpom, koja je pod velikim pritiskom dalje potiskivala vodu sa peskom ka Benskoj bari. Debele metalne cevi bile su postavljene preko cele Dudare, provlačile su se ispod železničkih koloseka, prelazile ulicu Janka Veselinovića i Cara Dušana, da bi konačno stigle u Bensku baru. Bio je to veoma veliki tehnički zahvat šabačkog preduzeća “Peskara“ koje je uspelo da sa udaljenosti od oko jednog kilometra iz Save dopremi vodu i pesak u baru. Kako se pesak taložio u bari, tako su na to mesto postavljane visoke mašine za bušenje dubokih rupa u koje se postavljala metalna mrežasta konstrukcija (armatura) i nalivao beton. Na taj način su pravljeni betonski noseći stubovi dužine preko deset metara. Sledeća faza bila je spajanje stubova betonskom pločom kao temeljom i zidanje zgrade. Sve zgrade u današnjem stambenom naselju leže na dugim betonskim stubovima, koji im obezbeđuju stabilnost na tlu nekadašnje bare. U naselju su prve sagrađene zgrade, bile tri istog tipa koje se nalaze naspram hotela “Sloboda“. Tih sedamdesetih godina ceo kompleks bio je veliko gradilište i rušilište, jer trebalo je porušiti sve objekte koji su smetali trenutnoj gradnji stambenih zgrada. Podizanje naselja vršilo je šabačko građevinsko preduzeće “Izgradnja“ čija se direkcija nalazila u Pop Lukinoj ulici. Ona više ne postoji, njeni radnici sagradili su hiljade stanova u kojima danas žive Šapčani i mnogi su zaboravili “Izgradnju“ koju je kao i mnoge druge firme pojela “poštena“ privatizacija. Bio bi red da jedna ulica u Šapcu nosi ime “Izgradnja“ barem u znak sećanja.
Stambeno naselje “Benska bara“ prvo je građeno sredinom zasute bare, a zatim se gradnja širila u stranu. Moram da napomenem, da po regulacionom planu grada Šapca koji je 1930. godine izradio ing. Aleksandar Bučin, prostor Benske bare bio je planiran za veliki park i kružni tok putnih saobraćajnica. Po tom planu Šabac bi danas imao drugačiji i daleko lepši izgled a stambeno naselje, bilo bi pomereno ka reci Savi, verovatno bi se zvalo “Dudara“ a na današnjem đubrištu bilo bi naselje na pesku. Ali šabački urbanisti iz sedamdesetih godina napravili su “pametniji“ plan. Na novom dobijenom prostoru odredili su stambeno naselje. Građeni su soliteri tako, da su komšije iz dveju susednih zgrada mogle da razgovaraju. Soliteri su podizani jedan uz drugi, naselje je sve više ličilo na saće iz košnica. U stanove su se useljavali radnici “Zorke“ ne sluteći šta ih čeka. Zgrada je bivalo sve više a vazduha sve manje. U to vreme, koje ste sigurno zaboravili, grad je bio okružen gustim pojasom visokih kanadskih topola, koji je sprečavao cirkulisanje vazduha sa Save ka gradu. Fabrika „Zorka“ je radila “punom parom“ a ruža vetrova je bila takva, da su gasovi iz fabričkih dimnjaka padali na grad a posebno na novo stambeno naselje. Bile su to godine gušenja sve dok se zeleni pojas nije posekao. Kasnije je došla i “revolucija“ i demonstracije radnika „Zorke“, njeno rasturanje i demokratija. Danas u Šapcu nema gasova a ni zadaha ustajale Benske bare. Slobodno dišite punim plućima. Prošla su ona “ružna“ vremena. Vazduh se ne plaća (za sada)!
Dragutin Dragan Petrović
Stambeno naselje “Benska bara“ prvo je građeno sredinom zasute bare, a zatim se gradnja širila u stranu. Moram da napomenem, da po regulacionom planu grada Šapca koji je 1930. godine izradio ing. Aleksandar Bučin, prostor Benske bare bio je planiran za veliki park i kružni tok putnih saobraćajnica. Po tom planu Šabac bi danas imao drugačiji i daleko lepši izgled a stambeno naselje, bilo bi pomereno ka reci Savi, verovatno bi se zvalo “Dudara“ a na današnjem đubrištu bilo bi naselje na pesku. Ali šabački urbanisti iz sedamdesetih godina napravili su “pametniji“ plan. Na novom dobijenom prostoru odredili su stambeno naselje. Građeni su soliteri tako, da su komšije iz dveju susednih zgrada mogle da razgovaraju. Soliteri su podizani jedan uz drugi, naselje je sve više ličilo na saće iz košnica. U stanove su se useljavali radnici “Zorke“ ne sluteći šta ih čeka. Zgrada je bivalo sve više a vazduha sve manje. U to vreme, koje ste sigurno zaboravili, grad je bio okružen gustim pojasom visokih kanadskih topola, koji je sprečavao cirkulisanje vazduha sa Save ka gradu. Fabrika „Zorka“ je radila “punom parom“ a ruža vetrova je bila takva, da su gasovi iz fabričkih dimnjaka padali na grad a posebno na novo stambeno naselje. Bile su to godine gušenja sve dok se zeleni pojas nije posekao. Kasnije je došla i “revolucija“ i demonstracije radnika „Zorke“, njeno rasturanje i demokratija. Danas u Šapcu nema gasova a ni zadaha ustajale Benske bare. Slobodno dišite punim plućima. Prošla su ona “ružna“ vremena. Vazduh se ne plaća (za sada)!
Dragutin Dragan Petrović
Najnoviji broj
25. april 2024.
