Novembar, gruden, mratnji mesec

Novembar u ovom krugu okretanja Zemlje oko Sunce beleži još početne korake i već ulazi u središnji deo. Jedanaesti mesec u godini je period pozne jeseni na severnoj polulopti i vreme tri praznika kod nas: Mitrovdan, Đurđic i Aranđelovdan.

Novembar osnovu za ime ima u latinskom jeziku. U korenu reči je devet (novem), jer je po Rimskom kalendaru godina počinjala u martu, te je novembar bio deveti mesec. Ovaj naziv je prihvaćen u većem delu evrope.

Kod slovenskih naroda nosi različita imena. U starosrpskom jeziku nazivan je gruden, negde je očuvano i zvanje mratinji mesec. Kod Čeha, Poljaka, Slovenaca i Ukrajinaca je listopad, slično kao i kod Belorusa, dok u Hrvatskoj ga zovu studeni.

Važni istorijski događaji za planetu u novembru su kraj Prvog svetskog rata (1918) i pad Berlisnkog zida (1989).