21. mart 2023.21. mar 2023.
Zavod za javno zdravlje Šabac
21. mart – Svetski dan osoba sa Daunovim sindromom
Svetski dan osoba sa Daunovim sindromom se obeležava u cilju pružanja podrške osobama sa Daunovim sindromom i poboljšanja njihovog položaja i kvaliteta života.Tema ovogodišnjeg obeležavanja ovog datuma nosi naziv: “Sa nama ne za nas” ističući da osobe sa invaliditetom imaju pravo na pravičan tretman i iste mogućnosti kao i svi ostali.
Generalna skupština UN je odredila 21. mart kao Svetski dan obeležavanja osoba sa Daunovim sindromom jer je u osnovi te bolesti prisutnost 3 umesto 2 hromozoma, na 21. hromozomskom paru pa se zato Daunov sindrom naziva još i Trizomija 21. Naziv Daun potiče od imena engleskog lekara Langdona Dauna, koji je 1866. godine prvi opisao sindrom na svom detetu, a tek 1959. je ustanovljeno da je uzrok ovog sindroma trizomija.
Specifične fizičke odlike deteta sa Daunovim sindromom su koso postavljene oči, male ušne školjke, kratak vrat, ulegnuta baza nosa, mala usta, široke šake i kratki prsti. Kod ove dece je uočljiva hipotonija mišića, kao i hiperfleksibilnost zglobova. Važno je napomenuti da pored opisanih i uočljivih fizičkih karakteristika na osnovu kojih se može posumnjati na Daunov sindrom, konačna dijagnoza mora da se zasniva na analizi kariotipa ćelija.
Najčešće se navodi da starost majke predstavlja uzročnik javljanja opisanih hromozomskih aberacija. Prema novijim istraživanjima, 20-30% dece sa Daunovim sindromom rađaju žene starije od 35 godina, što ne znači da i roditelji mlađe životne dobi ne mogu biti pod rizikom. Najveći rizik je povezan sa trudnicama koje imaju preko 45 godina.
U 95-97 odsto slučajeva Daunov sindrom nije nasledna bolest i javlja se u svim rasama i ekonomskim grupacijama. U proseku se jedno od 1.000 dece rađa sa ovim sindromom širom sveta.Stepen teškoća sa kojima se susreću osobe sa ovim sindromom varira, ali u svakom slučaju podrazumeva intelektualne poteškoće ( prosečan IQ je između 25 i 80), otežano učenje, kašnjenje u razvoju, moguće zdravstvene probleme kao i karakterističan fizički izgled.
Godine 1929. dužina života osoba sa Daunovim sindromom iznosila je 9 godina. Danas zahvaljujući blagovremenoj dijagnostici i lečenju prirodnih anomalija njihov životni vek je produžen na 50 godina i duže.
Način na koji je dete prihvaćeno u porodičnom krugu pozitivno utiče na razvoj komunikacije, usvajanje dnevnih životnih veština i uspešnije uklapanje u socijalno okruženje. Podrška šire društvene zajednice neophodna je kako bi se ovakvom detetu omogućilo da socijalne interakcije ostvari i van porodičnog kruga.
Izvor: World Down Syndrome day; https://www.worlddownsyndromeday.org/with-us-not-for-us
Generalna skupština UN je odredila 21. mart kao Svetski dan obeležavanja osoba sa Daunovim sindromom jer je u osnovi te bolesti prisutnost 3 umesto 2 hromozoma, na 21. hromozomskom paru pa se zato Daunov sindrom naziva još i Trizomija 21. Naziv Daun potiče od imena engleskog lekara Langdona Dauna, koji je 1866. godine prvi opisao sindrom na svom detetu, a tek 1959. je ustanovljeno da je uzrok ovog sindroma trizomija.
Specifične fizičke odlike deteta sa Daunovim sindromom su koso postavljene oči, male ušne školjke, kratak vrat, ulegnuta baza nosa, mala usta, široke šake i kratki prsti. Kod ove dece je uočljiva hipotonija mišića, kao i hiperfleksibilnost zglobova. Važno je napomenuti da pored opisanih i uočljivih fizičkih karakteristika na osnovu kojih se može posumnjati na Daunov sindrom, konačna dijagnoza mora da se zasniva na analizi kariotipa ćelija.
Najčešće se navodi da starost majke predstavlja uzročnik javljanja opisanih hromozomskih aberacija. Prema novijim istraživanjima, 20-30% dece sa Daunovim sindromom rađaju žene starije od 35 godina, što ne znači da i roditelji mlađe životne dobi ne mogu biti pod rizikom. Najveći rizik je povezan sa trudnicama koje imaju preko 45 godina.
U 95-97 odsto slučajeva Daunov sindrom nije nasledna bolest i javlja se u svim rasama i ekonomskim grupacijama. U proseku se jedno od 1.000 dece rađa sa ovim sindromom širom sveta.Stepen teškoća sa kojima se susreću osobe sa ovim sindromom varira, ali u svakom slučaju podrazumeva intelektualne poteškoće ( prosečan IQ je između 25 i 80), otežano učenje, kašnjenje u razvoju, moguće zdravstvene probleme kao i karakterističan fizički izgled.
Godine 1929. dužina života osoba sa Daunovim sindromom iznosila je 9 godina. Danas zahvaljujući blagovremenoj dijagnostici i lečenju prirodnih anomalija njihov životni vek je produžen na 50 godina i duže.
Način na koji je dete prihvaćeno u porodičnom krugu pozitivno utiče na razvoj komunikacije, usvajanje dnevnih životnih veština i uspešnije uklapanje u socijalno okruženje. Podrška šire društvene zajednice neophodna je kako bi se ovakvom detetu omogućilo da socijalne interakcije ostvari i van porodičnog kruga.
Izvor: World Down Syndrome day; https://www.worlddownsyndromeday.org/with-us-not-for-us
Izvor: Zavod za javno zdravlje Šabac
Aktuelno
Najnoviji broj
18. april 2024.
