U VOJNOM MUZEJU OTVORENA IZLOŽBA “SRPSKI SANITET 1914-1918“
AUTENTIČNI SVEDOCI STRADANjA
Rekonstrukcije, fotografije, grafike i filmski zapisi sa uspehom transportuju posetioce kroz vreme i svedoče o neustrašivosti vojske, hrabrosti stanovništva, veličini vojnih lekara i osoblja u periodu Prvog svetskog rata. Najveći broj predmeta prvi put pred očima javnosti
Prošlog četvrtka na platou ispred Vojnog muzeja na Kalemegdanu svečano je otvorena izložba “Srpski sanitet 1914 -1918“. Autori još jedne u nizu postavki posvećenih obeležavanju stogodišnjice Prvog svetskog rata su Gordana Bulović iz Muzeja grada Novog Sada, dr Mirko Peković iz Vojnog muzeja u Beogradu i Branislav Stanković iz Narodnog muzeja u Šapcu.
Atraktivnom otvaranju, prilikom kojeg je na zidu Vojnog muzeja prikazan kratak film o najvažnijim momentima iz Prvog svetskog rata, prisustvovali su predstavnici Ministarstva odbrane i Generalštaba predvođeni državnim sekretarom u Ministarstvu odbrane Zoranom Đorđevićem, vršilac dužnost pomoćnika za ljudske resurse Miloš Janković, predstavnici šabačke Gradske uprave na čelu sa gradonačelnikom Nebojšom Zelenovićem. Svečanost je uveličana pesmom crkvenog hora “Sveti Jovan Bogoslov“ iz Šapca.
- Trudili smo se da ispričamo pojedinačne ljudske priče. Akcenat je bio na običnom čoveku, njegovom stradanju, ranama, patnji. Prvi svetski rat je prikazan iz drugog ugla- istakla je Gordana Bulović, kustos istoričar iz Muzeja grada Novog Sada, i navela da je želja autora bila da u vreme obeležavanja veka od Velikog rata obogate muzejske zbirke novim predmetima koje je još uvek moguće pronaći u privatnim kolekcijama.
- Svako od nas ima pretka koji je taj rat pamtio, preživeo ili u njemu život izgubio. Baveći se istraživačkim radom čuli smo veliki broj potresnih priča. Upravo one su okosnica postavke ““ dodala je Bulovićeva.
Sudbina pojedinca pretočena u kolektivno stradanje jednog naroda ovom prilikom je prezentovana rekonstrukcijom vojnog šatora sa sanitetskim ležajima, replikama poljskog sanitetskog kreveta, prostirkama za smeštaj vojnika, nosila, zaprežnih kola, sanitetskim materijalom i instrumentima, fotografijama, grafikama i video zapisima.
- Veliki broj predmeta su originali, uglavnom iz privatnog vlasništva. No ono čime smo se prilikom odabira materijala za izlaganje pre svega vodili je da to budu najvećim delom predmeti koje javnost do sada nije imala prilike da vidi- istakao je dr Mirko Peković iz Vojnog muzeja u Beogradu i najavio dalju saradnju ova tri muzeja.
- Ovo je druga izložba koja se realizuje u saradnji Vojnog muzeja, Muzeja grada Novog Sada i Narodnog muzeja u Šapcu. Prva je otvorena u oktobru prošle godine u SANU gde je bila jedna od najposećenijih. Druga je ova, posvećena sanitetima, a za 2018. spremamo svojevrsnu krunu svih dešavanja, ali je rano da otkrivam detalje.
Kada već spominjemo sudbinu, i njene niti koje ljude, vremena i događaje povezuju u neraskidivu celinu ne možemo a da ne spomenemo ličnost Milana Vakanjca. Dobrovoljca iz Prvog svetskog rata koji je bio inspiracija za naziv prethodna izložba posvećena obeležavanju jubileja.
- Ova izložba je nastavak izložbe “Nemojte nas zaboraviti“ prikazane prošle godine u galeriji SANU. Ta izložba je dobila ime po nazivu dnevnika srpskog dobrovoljca Milana Vakanjca. Za potrebe ove postavke smo stupili u kontakt sa njegovom ćerkom koja živi u Rimu, i ona nam je otkrila podatak koji je za nas do sada bio nepoznanica. Naime, Milan Vakanjac je do 1941. bio direktor Gimnazije u Osjeku. Pošto je bio Srbin, Ustaše ga hapse. Žena mu je bila Hrvatica pa su ga ipak pustili na slobodu i on dolazi u Šabac. Ratne godine, provodi u našem gradu, u kući doktora Teodora Božina. Dakle, ništa nije slučajno - objašnjava Branislav Stanković, kustos istoričar Narodnog muzeja u Šapcu.
O zaslugama Šapca u Prvom svetskom ratu i važnosti ovakvih kulturnih dešavanja u negovanju ispravnog odnosa prema prošlosti zamenik predsednika Skupštine grada Šapca, Zoran Bortić je na otvaranju izložbe rekao sledeće: “ Šabac, Mačva i Pocerina su podneli velike žrtve tokom Prvog svetskog rata. Kako vojne, tako i civilne. Zbog toga, Šabac kao grad s pravom nosi jedan ovakav događaj uz Beograd i Novi Sad.“
Postavka je otvorena do 12. jula.
U teškim uslovima, nadčovečanskim naporima, malobrojni kadar, ogromne materijalne teškoće, srpski sanitet dao je ogroman doprinos u najvećem periodu srpske vojske u istoriji. Na njihovom kolektivnom ali i pojedinačnim primerima treba graditi etiku za budućnost- istakao je otvarajući izložbu vršilac dužnost pomoćnika ministra za ljudske resurse Miloš Janković.
U Veliki rat srpski sanitet ulazi sa zastarelom opremom, opustošenom u vreme balkanskih ratova. No, u nevolji do izražaja dolazi kreativnost pripadnika vojnog saniteta. Oni smišljaju “srpsko bure“, “napravu“ od neprocenjivog značaja u borbi protiv tifusa. Ono se sasastojalo od kazana na koji se stavljalo bure i pomoću pare se uništavala vaš u vešu i garderobi.
Prva transfuzija sveže krvi, iz vene davaoca u venu ranjenika izvršio je dr Nikola Krstić 1915. godine. Već godinu dana kasnije, izvršeno je prvo konzervisanje krvi.
Atraktivnom otvaranju, prilikom kojeg je na zidu Vojnog muzeja prikazan kratak film o najvažnijim momentima iz Prvog svetskog rata, prisustvovali su predstavnici Ministarstva odbrane i Generalštaba predvođeni državnim sekretarom u Ministarstvu odbrane Zoranom Đorđevićem, vršilac dužnost pomoćnika za ljudske resurse Miloš Janković, predstavnici šabačke Gradske uprave na čelu sa gradonačelnikom Nebojšom Zelenovićem. Svečanost je uveličana pesmom crkvenog hora “Sveti Jovan Bogoslov“ iz Šapca.
- Trudili smo se da ispričamo pojedinačne ljudske priče. Akcenat je bio na običnom čoveku, njegovom stradanju, ranama, patnji. Prvi svetski rat je prikazan iz drugog ugla- istakla je Gordana Bulović, kustos istoričar iz Muzeja grada Novog Sada, i navela da je želja autora bila da u vreme obeležavanja veka od Velikog rata obogate muzejske zbirke novim predmetima koje je još uvek moguće pronaći u privatnim kolekcijama.
- Svako od nas ima pretka koji je taj rat pamtio, preživeo ili u njemu život izgubio. Baveći se istraživačkim radom čuli smo veliki broj potresnih priča. Upravo one su okosnica postavke ““ dodala je Bulovićeva.
Sudbina pojedinca pretočena u kolektivno stradanje jednog naroda ovom prilikom je prezentovana rekonstrukcijom vojnog šatora sa sanitetskim ležajima, replikama poljskog sanitetskog kreveta, prostirkama za smeštaj vojnika, nosila, zaprežnih kola, sanitetskim materijalom i instrumentima, fotografijama, grafikama i video zapisima.
- Veliki broj predmeta su originali, uglavnom iz privatnog vlasništva. No ono čime smo se prilikom odabira materijala za izlaganje pre svega vodili je da to budu najvećim delom predmeti koje javnost do sada nije imala prilike da vidi- istakao je dr Mirko Peković iz Vojnog muzeja u Beogradu i najavio dalju saradnju ova tri muzeja.
- Ovo je druga izložba koja se realizuje u saradnji Vojnog muzeja, Muzeja grada Novog Sada i Narodnog muzeja u Šapcu. Prva je otvorena u oktobru prošle godine u SANU gde je bila jedna od najposećenijih. Druga je ova, posvećena sanitetima, a za 2018. spremamo svojevrsnu krunu svih dešavanja, ali je rano da otkrivam detalje.
Kada već spominjemo sudbinu, i njene niti koje ljude, vremena i događaje povezuju u neraskidivu celinu ne možemo a da ne spomenemo ličnost Milana Vakanjca. Dobrovoljca iz Prvog svetskog rata koji je bio inspiracija za naziv prethodna izložba posvećena obeležavanju jubileja.
- Ova izložba je nastavak izložbe “Nemojte nas zaboraviti“ prikazane prošle godine u galeriji SANU. Ta izložba je dobila ime po nazivu dnevnika srpskog dobrovoljca Milana Vakanjca. Za potrebe ove postavke smo stupili u kontakt sa njegovom ćerkom koja živi u Rimu, i ona nam je otkrila podatak koji je za nas do sada bio nepoznanica. Naime, Milan Vakanjac je do 1941. bio direktor Gimnazije u Osjeku. Pošto je bio Srbin, Ustaše ga hapse. Žena mu je bila Hrvatica pa su ga ipak pustili na slobodu i on dolazi u Šabac. Ratne godine, provodi u našem gradu, u kući doktora Teodora Božina. Dakle, ništa nije slučajno - objašnjava Branislav Stanković, kustos istoričar Narodnog muzeja u Šapcu.
O zaslugama Šapca u Prvom svetskom ratu i važnosti ovakvih kulturnih dešavanja u negovanju ispravnog odnosa prema prošlosti zamenik predsednika Skupštine grada Šapca, Zoran Bortić je na otvaranju izložbe rekao sledeće: “ Šabac, Mačva i Pocerina su podneli velike žrtve tokom Prvog svetskog rata. Kako vojne, tako i civilne. Zbog toga, Šabac kao grad s pravom nosi jedan ovakav događaj uz Beograd i Novi Sad.“
Postavka je otvorena do 12. jula.
U teškim uslovima, nadčovečanskim naporima, malobrojni kadar, ogromne materijalne teškoće, srpski sanitet dao je ogroman doprinos u najvećem periodu srpske vojske u istoriji. Na njihovom kolektivnom ali i pojedinačnim primerima treba graditi etiku za budućnost- istakao je otvarajući izložbu vršilac dužnost pomoćnika ministra za ljudske resurse Miloš Janković.
U Veliki rat srpski sanitet ulazi sa zastarelom opremom, opustošenom u vreme balkanskih ratova. No, u nevolji do izražaja dolazi kreativnost pripadnika vojnog saniteta. Oni smišljaju “srpsko bure“, “napravu“ od neprocenjivog značaja u borbi protiv tifusa. Ono se sasastojalo od kazana na koji se stavljalo bure i pomoću pare se uništavala vaš u vešu i garderobi.
Prva transfuzija sveže krvi, iz vene davaoca u venu ranjenika izvršio je dr Nikola Krstić 1915. godine. Već godinu dana kasnije, izvršeno je prvo konzervisanje krvi.
T.T.
Najnoviji broj
18. april 2024.
