Bronzana posuda (kaserola )

U antičkoj zbirci Narodnog muzeja u Šapcu nalazi se nekoliko bronzanih posuda, od kojih izdvajamo kaserole. Bile su u velikoj upotrebi u svim delovima carstva. Pronalažene su i u grobovima severno od granica rimskog carstva, na Skandinavskom poluostrvu i na celom području Rusije. Može se reći da im je funkcija bila višenamenska: kao posude za piće, za presipanje tečnosti iz većih u manje ( najverovatnije vina), a kaktkada su zamenjivale i patere u termama, kao što je otkriveno u Pompejima.

Zbog toga što na njima nalazimo pečate majstora, one su isto važne za datovanje kao i terra sigillata (luksuzna keramika). Bronzano posuđe je veoma bitan arheološki materijal, ne samo zbog svoje umetničke vrednosti, već zbog toga što ukazuje na ekonomske i socijalne prilike pojedinca ili šire zajednice koja je živela na tom prostoru. Za razliku od keramike, koja je najbrojnija na svim arheološkim nalazištima, ne samo zbog jeftine sirovine od koje se proizvodila, već što se njenom proizvodnjom davno ovladalo, izrada bronzanog posuđa, zahtevala je jedan viši stepen kulturnog razvitka i dobru organizovanost oko nabavke sirovina. Zbog toga je početak proizvodnje bronzanog posuđa najpre vezan za Italiju i oblast Kampaniju, a zatim Akvileju, Aleksandriju, Rajnsku oblast i Galiju. Šireći teritorije carstva širila se i proizvodnja svih zanatskih proizvoda, što je dovelo do osnivanja radionica i u provincijama.

Na osnovu izgleda recipijenta, pretpostavljamo da pripada tipu posuda čije su se drške završavale glavama labuda. Naš primerak je lokalni proizvod na šta ukazuju tri paralelne linije ispod oboda blago zakrivljene, dno posude koje je sa spoljne strane učvršćeno prstenastim ojačanjem nepravilnog oblika, kao i sam izgled recipijenta koji pokazuje blagu asimetriju. Svakako je reč o majstoru koji ili nije imao dovoljno iskustva, ili nije previše mario za formu suda i njegovu estetiku

Naša posuda je dubokog recipijenta konične forme, bez drške koja je osnova za tipološku klasifikaciju ove vrste posuda. Na osnovu izgleda recipijenta, pretpostavljamo da pripada tipu posuda čije su se drške završavale glavama labuda. Naš primerak je lokalni proizvod na šta ukazuju tri paralelne linije ispod oboda blago zakrivljene, dno posude koje je sa spoljne strane učvršćeno prstenastim ojačanjem nepravilnog oblika, kao i sam izgled recipijenta koji pokazuje blagu asimetriju. Svakako je reč o majstoru koji ili nije imao dovoljno iskustva, ili nije previše mario za formu suda i njegovu estetiku. Kaserole sa drškom u obliku glava labuda vode poreklo iz Aleksandrije i Grčke, javljaju se na početku prvog veka i traju do sredine istog. Smatra se da su ove kaserole proizvodili Kelti u Panoniji, a da su se preko Akvileje raširile po srednjoj Evropi, jer ih nalazimo na teritoriji Češke. Kaserola je pronađena na lokalitetu Crkvina u selu Uzveću, kao slučajan nalaz, zajedno sa drškom koja je pripadala drugoj posudi, na kojoj je pečat majstora.