Značaj pokrivnih useva u ublažavanju klimatskih promena u Mačvi

Pokrivni usevi igraju važnu ulogu u ublažavanju efekata klimatskih promena, posebno u poljoprivrednim regijama poput Mačve – ravničarskog kraja u Srbiji poznatog po intenzivnoj poljoprivredi. Evo pregleda značaja pokrivnih useva za Mačvu u kontekstu klimatskih promena:

Povećanje organske materije u zemljištu
Pokrivni usevi (npr. grahorice, stočni grašak, raž, facelija) doprinose povećanju sadržaja organske materije u zemljištu. Ovo:
Poboljšava kapacitet zemljišta za zadržavanje vode,
Stabilizuje temperaturu zemljišta,
Smanjuje emisiju ugljen-dioksida iz tla,
povećava sekvestraciju (vezivanje) ugljenika.
Održavanje plodnosti tla i otpornost na suše i toplotne ekstreme, koji su sve učestaliji.

Smanjenje erozije i zbijenosti tla
Kroz razvoj korenovog sistema, pokrivni usevi:
štite gornje slojeve zemljišta od vetra i kiše,
poboljšavaju strukturu tla i sprečavaju zbijanje.
Mačvanski oranični slojevi su podložni degradaciji usled mehanizacije i intenzivne obrade – pokrivni usevi mogu ublažiti te posledice.

Zadržavanje azota i sprečavanje ispiranja nutrijenata
Pokrivni usevi, naročito leguminoze, fiksiraju azot, dok druge kulture (kao što je raž) hvataju višak azota iz prethodnih đubrenja. Ovo:
Smanjuje potrebu za mineralnim đubrivima,
Smanjuje zagađenje podzemnih voda.
S obzirom na intenzivno đubrenje u regionu, ovo ima i ekološki i ekonomski značaj.

Smanjenje emisija gasova staklene bašte
Korišćenjem pokrivnih useva:
Smanjuje se upotreba azotnih đubriva (manje emisije N₂O – snažnog gasova staklene bašte),
Povećava se vezivanje CO₂ iz atmosfere u biomasi i tlu.Potencijal za razvoj održive i „klimatski pametne“ poljoprivrede.

Biodiverzitet i otpornost agrosistema
Pokrivni usevi povećavaju biološku raznolikost u tlu i iznad tla, što:
Jača prirodnu otpornost useva na štetočine i bolesti,
Doprinosi stabilnosti sistema u uslovima klimatskog stresa.
Smanjenje zavisnosti od hemijskih pesticida i veća otpornost na ekstremne vremenske uslove.
Uvođenje pokrivnih useva u Mačvi predstavlja važan agroekološki korak ka:
Ublažavanju posledica klimatskih promena,
Očuvanju prirodnih resursa (zemljišta, vode),
Povećanju održivosti proizvodnje.

Uzimajući u obzir klimatske projekcije za Srbiju – više temperature, suše i nepovoljna raspodela padavina – pokrivni usevi bi mogli igrati ključnu ulogu u očuvanju produktivnosti poljoprivrede u Mačvi.