I PORED VISOKOG PRAGA TOLERANCIJE PREMA SUŠI
I USEVIMA SOJE POTREBNO NAVODNjAVANjE
Soja za svoje razviće ima umerene potrebe za vodom iako, ipak, postoje periodi kada joj je vlaga veoma nephodna. U prvom delu vegetacionog perioda soja je tolerantna prema suši. Najveće potrebe za vlagom su u fazi cvetanja. Tada suša može naneti valiku štetu u vidu smanjenja prinosa.
- U ovakvim situacijama, kao što je to bilo u junu i julu, zbog dugotrajne suše može doći do opadanja cvetova, smanjenja oplodnje i manjeg formiranja mahuna. Kod soje, zemljišna suša ima veći uticaj na ostvarivanje prinosa u svim fazama, više nego vazdušna suša koja bi trebala biti od 70 do 80 odsto u fazi cvetanja do formiranja mahuna i semena. Veoma je važan raspored padavina u toku vegetacije i fazama koje iziskuju manje ili više vlage, jer je nemoguće takav nedostatak kasnije nadoknaditi. Najsigurniji način ostvarivanja dobrog prinosa je zalivanje soje ukoliko je to moguće, pri čemu bi se vodilo računa o vremenu, načinu zalivanja i količini vode koja se koristi za zalivanje, a koju treba prilagoditi potrebama biljke u različitim fazama - kaže dipl. inž. ratarstva Gordana Rehak iz Poljoprivredne savetodavne i stručne službe Šabac.
Kada je u pitanju potreba soje za vodom one se kreću u aprilu od 10 do 40 mm, maju od 30 do 60, junu od 90 do 110, julu 100 do 125, avgustu od 100 do 120, septembru od 50 do 80. Ukupna potreba iznosi do 500 mm, a dnevna od 1 do 4 mm, maksimalno do 5,5 mm.
- Pošto je soja biljna vrsta umereno toplog i toplog područja iziskuje dosta toplote za svoje faze razvoja, koja iznosi od 21 do 23 stepena Celzijusa. Kako su temperature u ovom periodu bile iznad 35 stepeni, neophodno je bilo navodnjavanje koje bi pomoglo normalnom razvoju cvetanja, obrazovanja mahuna i dobrom nalivanju zrna. To znači da bi poljoprivrednici trebali imati na umu visoke temperature, potrebe za vodom i faze razvoja kada je u pitanju uzgajanje soje. Dubina do koje treba navodnjavati zemljište, zavisi od dubine korena, vrste kulture, faze razvoja, vrste zemljišta - lakša sa manjom normom i češćim zalivanjem, a teža zemljišta sa većom normom i ređim zalivanjem. Vreme početka zalivanja treba odrediti prema spoljnim morfološkim promenama na biljkama, proceni vlažnosti zemljišta, određivanju kritičnog perioda za biljke, kao i unutrašnjih fizioloških promena. Trenutak početka zalivanja treba odrediti na osnovu broja dana između dva zalivanja, obračuna svakodnevne evapotranspiracije, odnosno dnevne potrebe za vodom i prema stanju vlažnosti zemljišta. Normu za zalivanje treba tražiti u razlici ukupne potrebne vode u vegetaciji i ukupne raspoložive vode u vegetaciji - preporučuje Rehakova.
- U ovakvim situacijama, kao što je to bilo u junu i julu, zbog dugotrajne suše može doći do opadanja cvetova, smanjenja oplodnje i manjeg formiranja mahuna. Kod soje, zemljišna suša ima veći uticaj na ostvarivanje prinosa u svim fazama, više nego vazdušna suša koja bi trebala biti od 70 do 80 odsto u fazi cvetanja do formiranja mahuna i semena. Veoma je važan raspored padavina u toku vegetacije i fazama koje iziskuju manje ili više vlage, jer je nemoguće takav nedostatak kasnije nadoknaditi. Najsigurniji način ostvarivanja dobrog prinosa je zalivanje soje ukoliko je to moguće, pri čemu bi se vodilo računa o vremenu, načinu zalivanja i količini vode koja se koristi za zalivanje, a koju treba prilagoditi potrebama biljke u različitim fazama - kaže dipl. inž. ratarstva Gordana Rehak iz Poljoprivredne savetodavne i stručne službe Šabac.
Kada je u pitanju potreba soje za vodom one se kreću u aprilu od 10 do 40 mm, maju od 30 do 60, junu od 90 do 110, julu 100 do 125, avgustu od 100 do 120, septembru od 50 do 80. Ukupna potreba iznosi do 500 mm, a dnevna od 1 do 4 mm, maksimalno do 5,5 mm.
- Pošto je soja biljna vrsta umereno toplog i toplog područja iziskuje dosta toplote za svoje faze razvoja, koja iznosi od 21 do 23 stepena Celzijusa. Kako su temperature u ovom periodu bile iznad 35 stepeni, neophodno je bilo navodnjavanje koje bi pomoglo normalnom razvoju cvetanja, obrazovanja mahuna i dobrom nalivanju zrna. To znači da bi poljoprivrednici trebali imati na umu visoke temperature, potrebe za vodom i faze razvoja kada je u pitanju uzgajanje soje. Dubina do koje treba navodnjavati zemljište, zavisi od dubine korena, vrste kulture, faze razvoja, vrste zemljišta - lakša sa manjom normom i češćim zalivanjem, a teža zemljišta sa većom normom i ređim zalivanjem. Vreme početka zalivanja treba odrediti prema spoljnim morfološkim promenama na biljkama, proceni vlažnosti zemljišta, određivanju kritičnog perioda za biljke, kao i unutrašnjih fizioloških promena. Trenutak početka zalivanja treba odrediti na osnovu broja dana između dva zalivanja, obračuna svakodnevne evapotranspiracije, odnosno dnevne potrebe za vodom i prema stanju vlažnosti zemljišta. Normu za zalivanje treba tražiti u razlici ukupne potrebne vode u vegetaciji i ukupne raspoložive vode u vegetaciji - preporučuje Rehakova.
O. G.
Najnoviji broj
25. april 2024.
