Osnovna škola „Vuk Karadžić“ od 1918. do 1941.

Najstarija osnovna škola u Šapcu, OŠ „Vuk Karadžić“ počela je sa radom 1887. godine. „Zidana je kao spratna zgrada sa osam učionica i neophodnim kancelarijama za četvororazrednu školu za mušku i žensku decu. Školski objekat projektovan je u duhu akademizma, svojom lepotom i veličinom spadala je u red najlepših građevina u Šapcu krajem 19. veka“, ističe arhivski savetnik Radomir Petrović govoreći o istorijatu ove obrazovne ustanove. Dugovečnost podstakli su Petrovića da detljnije istraži dostupnu arhivsku građu Međuopštinskog istorijskog arhiva u Šapcu preuzetu od škole pre četiri decenije za period od 1919. do 1980. godine.

-Škola je počela sa radom 5. septembra 1887. godine, kao „Osnovna škola na Kamičku”, a često je upotrebljavan i naziv, Škola u Kamenoj ulici. 1893. godine. Posle završetka Velikog rata 1918. godine, Šabac je pretrpeo velika razaranja i većina školskih zgrada, među njima i škola na Kamičku, bila je oštećena a školski inventar uništen. Tokom cele 1919. godine vršena je obnova oštećene zgrade i opremanje školskim inventarom. Školska godina je kasnila i počela je od drugog polugodišta, radeći po skraćenom programu. Tako je bilo i naredna školska 1919/20. godine. Škola je imala osam odeljenja od I-IV razreda, posebno muška i ženska odeljenja. Svaki razred imao je svoga učitelja, a Školom je rukovodio upravitelj, koga je imenovalo Ministarstvo prosvete – pojašnjava Petrović i dodaje da je krajem 1930. godine Osnovna škola na Kamičku, rešenjem Ministarstva prosvete, menja svoj naziv u Osnovnu školu „Vuk Karadžić“ u Šapcu, koji je ostao sa neznatnim izmenama, do danas.

-Iz sačuvane građe može se mnogo toga saznati o istoriji grada u međuratnom periodu. Iz prepiske koju je Škola obavljala sa nadležnim državnim organima i institucijama, možemo pratiti statusne promene, broj odeljenja po godinam i učenike po razredima, nastavno osoblje i svakodnevni život škole i samog grada Šapca. Veoma bitan deo građe se odnosi na učešću škole u kulturnim sadržajima i pomoći u Crvenog krsta, Đačka Poliklinika, radu humanitarnih organizacija, organizacije za borbu protiv zarazni bolesti i tuberkoloze, pružanje pomoći siromašnim učenicima, osnivanje i rad đačkih kuhinja, učestvovanje đaka u kulturnim manifestacijam, pohađanje časova veronauke i mnoge druge aktivnosti.

Pored „Kamene“ škole u Šapcu su počele sa radom i četvororazredne škole u Karađorđevoj (Beogradska), današnja Jakova, koja je počela sa radom i Pocerskoj ulici 1903. godine, nedaleko od Gimnazije. One su nosile nazive po brojevima, 1,2 i 3.

Na prvi pogled fotografije izazivaju najveću pažnju i znatiželju, no dokumenta kriju značajne informacije i podatke značajne za tumačenje, razumevanje događaja.

-Šabac je bio privlačan za trgovce, zantlije, ali i činovnike koji su po naredbi ovde službovali. Iz dokumentacije, tj. prevodnica možemo videti podatke o učeniku, roditeljima, prezimenu, mestu rođenja, školi koju je ranije pohađao. Kao interesantnu i pomalo šokantnu činjenicu izdvojio bih potvrdu đaka iz Slavonske Požege sa pečatom i datumom 17. april 1941. Znamo da je NDH proglašena 10. aprila, što nam ukazuje da je to sve planirano mnogo pre, jer teško da bi pečat mogao biti spreman za samo nekoliko dana u to vreme.

Imamo odluku o ponašanju dece i nastavnika tokom posete kralja Aleksandra i patrijarha Varneve. Svaka škola, odeljenje je imalo svoje zaduženje i poziciju na trasi kojom su prolazili. Vukovu školu pohađala su deca četiri konfesije.

Odabrane fotografije, dokumenti deo su postavke u Međuopštinskom istorijskom arhivu Šabac. Izložba je otvorena do kraja tekuće godine.

-Nadam se da će izložba svim sadržajem, probuditi želju i zainteresovati istraživače, učenike i studente, za celovitijom spoznajom istorije Šapca između dva svetska rata, istraživnjem fonda Osnovne škole „Vuk Karadžić“ u Šapcu.

* „Blago prošlosti u očima savremenika“: Projekat ostvaren uz podršku Grada Šapca. Stavovi izneti u podržanim medijskim projektima, nužno ne izražavaju stavove organa koji su dodelili sredstva.

M.Ž.B.

Info

Berza

Osnovna škola „Vuk Karadžić“ od 1918. do 1941.

Kultura

Остале вести

Najnoviji broj