Izložba „Banja Koviljača- Kraljevska banja“

Izložba „Banja Koviljača- Kraljevska banja“, otvorena u ponedeljak u Međuopštinskom istorijskom arhivu, prikazuje retka dokumenta koja svedoče o istorijatu i tradiciji „podrinske lepotice“ u kojoj su uživali i srpski velikani Karađorđe, Dositej Obradović, Vuk Karadžić... Stavljena je pod zaštitu 1867. godine, a banjsko lečilište postaje u vreme kralja Petra I Karađorđevića.

Posebna pažnja kraljevskih porodica
Kako je istakla autorka, arhivski savetnik Gordana Filipović, posetioci mogu videti retka dokumenta, počevši od administrativne pripadnosti Banje Koviljače, koja je prvo bila deo rađevskog sreza, zatim jadarskog.

-Prikazana su i dokumenta iz 1833. godine, kada su Osmanlije napustile zemlju i o sukobu kapetana i meštana Banje Koviljače oko turske zemlje, o prvim lekarima u Srbiji, dokument doktora Kuniberta, koji je bio u službi kneza Miloša Obrenovića, dr Eriha Lindenmajera, pisca prve biografije o zdravstvu u Srbiji iz 18. veka, zaslužnog za kaptiranje prvog izvora u Banji Koviljači, dokumenta o prvim inženjerima u Srbiji. Kraljevska banja je nazvana zato što je 1908. godine kralj Petar I Karađorđević izgradio u svojoj rezidenciji savremeno sumporno kupatilo, kralj Aleksandar I Karađorđević izgradio je „kursalon“ 1932. godine i zbog toga što je Banja Koviljača imala posebnu pažnju kraljevskih porodica. U „kursalonu“ se dogodio prvi izbor za mis Jugoslavije, otvorena prva kafana na Balkanu, muzičari su plaćali da u njemu sviraju, a napravljen je po uzoru na francuski- istakla je Filipovićeva.

Foto: "Glas Podrinja"

„Kursalon“ najposećeniji
Međuopštinski istorijski arhiv je jedini arhiv koji ima teritorijalnu nadležnost nad dva grada- Loznicom i Šapcem i šest opština. Svrha izložbi je da se javnost upozna sa arhivskom građom koja se čuva u depoima i to je jedan od mnogih razloga zašto je ova posvećena Banji Koviljači.

-Odlučili smo se da prikažemo kako je nastala Banja, građevine, ko ih je gradio, kako je to nekada bilo. Najvažnija zgrada je bila „kursalon“ u kojem su se dešavali svi događaji zabavnog karaktera. Pored lečilišta i kupatila, „kursalon“ je bio jedan od najposećenijih objekata u tim građevinama. Godine 1910. Loznica i Banja Koviljača su dobile železničku prugu koja je spajala banju sa Šapcem. Voz je prevozio putnike iz Šapca do glavne železničke stanice i saobraćao dva puta dnevno. Najviše posetilaca je bilo vikendom, gde su viđeniji ljudi posećivali i uživali u blagodetima Banje Koviljače, tadašnje Kraljevske banje- navela je direktorka Arhiva Svetlana Stanković.
Izložba će u Međuopštinskom istorijskom arhivu biti otvorena narednih mesec dana.