I MANjE POZNATO NE TREBA ZABORAVITI
Verujemo u Boga i vojnika kad smo u opasnosti
Priča o jednom od malobrojnih ljudi iz sela Dobrića sa obronaka Cera, o čoveku, borcu, oficiru i ocu koji je izborio slobodu i životni ciklus završio u mestu u kome je i rođen
Istorija kao priča o činjenicama koje su se dogodile utkana je u same pore onih koji o tim činjenicama govore. Ova priča primer je uverenosti autora njene reči u zapećku činjenica rasutih po neurbanim sredinama i o našim malobrojnim ljudima koji su preživeli Kolubaru, Cer, golgote Albanije, rovove i vrhove Kajmakčalana, pa ovozemaljsku „misiju“ završili tamo gde su i rođeni.
Reči sabrane u ovoj priči, za razliku od onih koje je svojevremeno na simptomatičan način izrekao jedan engleski pesnik: „Mi verujemo u Boga i vojnika samo kad smo u opasnosti, kad opasnost prođe i sve ostane obično, Boga zaboravimo i vojnika - logično!“, trebalo bi danas da podsete prvo da mi nismo Englezi, i drugo da manje poznate činjenice iz istorije ne treba zaboraviti.
U paralelizmima ispričanih priča o Velikom ratu, zapaža se značaj specifičnosti i vrednost brojnih činjenica o konkretnim događajima. One su, u istorijskoj logici - u širem smislu bar na nivou teorije i interesa politike rezultirale uređenjem odnosa u novoj viziji posleratnog sveta, a u užem za male narode gajenjem tradicije o idealu slobode i održanju svoga identiteta. U dinamici novih odnosa i društvenih procesa, posle Velikog rata, za razliku od velikih i moćnih naroda i država, mali narodi i države „ kada prođe opasnost…„ ne treba da zaborave i manje poznate činjenice vezane za taj veliki ljudski haos kao i na postavljeno pitanje da li će sloboda umeti da peva kao što su sužnji pevali o njoj…. Iz pomenutog paralelizma, u ovoj prilici, izdvaja se priča o jednom od malobrojnih ljudi iz sela Dobrića sa obronaka Cera, o čoveku, borcu, oficiru i ocu koji je izborio slobodu i životni ciklus završio u mestu u kome je i rođen.
Reč je o Ivanu J. Markoviću, borcu sa Kolubare, naredniku sa Cera, poručniku sa Kajmakčalana, kapetanu prve klase pešadijskog puka Drinske divizije, penzionisanom majoru u Osijeku pred raspad prve Jugoslavije.
Ivan, sin Janka, brat Stanoja i Bogdana Markovića, po predanju „s razlogom“ zvani Glavaši. Ivan Marković, rođen je u Dobriću (Prekorečka mala), godine 1888., u dvadeset i šestoj godini stupio je u vojne redove na Kolubarskoj bici, borio se na Ceru, za vojne zasluge odlikovan i unapređen u čin narednika. Pregazio je Albaniju, na proboju Solunskog fronta komandovao jedinicom i ostao bez brata Stanoja. Rat je završio u činu pešadijskog poručnika sa osam rana metkom i tri bajonetom, spas našao u skopskoj bolnici. Iz tog proboja, geler pored srčane aorte nosio do kraja života. Posle rata, komandir 3. čete drugog bataljona šestog pešadijskog puka Drinske divizije u Bijeljini, komandir 45. granične čete u Mojstrana (Slovenija), penzionisan u Osijeku. U selu Prnjavor Mačvanski, prilikom osvećenja Spomen kosturnice u čijoj tami počivaju kosti 365 žrtava.
Austro-Mađara, komandovao je počasnom četom šestog pešadijskog puka Drinske divizije koja je u nedelju 5. novembra 1922. godine plotunom odala dužnu poštu nevinim žrtvama. Živeo i umro u Šapcu, sahranjen u selu Dobriću na prekorečkom groblju 1950. godine.
Priča o ovom čoveku, borcu i oficiru bila bi potpunija kada bi obuhvatila one činjenice koje se vezuju za njega, za boravak u Šapcu, između dva rata, pa i do kraja života.
Reči sabrane u ovoj priči, za razliku od onih koje je svojevremeno na simptomatičan način izrekao jedan engleski pesnik: „Mi verujemo u Boga i vojnika samo kad smo u opasnosti, kad opasnost prođe i sve ostane obično, Boga zaboravimo i vojnika - logično!“, trebalo bi danas da podsete prvo da mi nismo Englezi, i drugo da manje poznate činjenice iz istorije ne treba zaboraviti.
U paralelizmima ispričanih priča o Velikom ratu, zapaža se značaj specifičnosti i vrednost brojnih činjenica o konkretnim događajima. One su, u istorijskoj logici - u širem smislu bar na nivou teorije i interesa politike rezultirale uređenjem odnosa u novoj viziji posleratnog sveta, a u užem za male narode gajenjem tradicije o idealu slobode i održanju svoga identiteta. U dinamici novih odnosa i društvenih procesa, posle Velikog rata, za razliku od velikih i moćnih naroda i država, mali narodi i države „ kada prođe opasnost…„ ne treba da zaborave i manje poznate činjenice vezane za taj veliki ljudski haos kao i na postavljeno pitanje da li će sloboda umeti da peva kao što su sužnji pevali o njoj…. Iz pomenutog paralelizma, u ovoj prilici, izdvaja se priča o jednom od malobrojnih ljudi iz sela Dobrića sa obronaka Cera, o čoveku, borcu, oficiru i ocu koji je izborio slobodu i životni ciklus završio u mestu u kome je i rođen.
Reč je o Ivanu J. Markoviću, borcu sa Kolubare, naredniku sa Cera, poručniku sa Kajmakčalana, kapetanu prve klase pešadijskog puka Drinske divizije, penzionisanom majoru u Osijeku pred raspad prve Jugoslavije.
Ivan, sin Janka, brat Stanoja i Bogdana Markovića, po predanju „s razlogom“ zvani Glavaši. Ivan Marković, rođen je u Dobriću (Prekorečka mala), godine 1888., u dvadeset i šestoj godini stupio je u vojne redove na Kolubarskoj bici, borio se na Ceru, za vojne zasluge odlikovan i unapređen u čin narednika. Pregazio je Albaniju, na proboju Solunskog fronta komandovao jedinicom i ostao bez brata Stanoja. Rat je završio u činu pešadijskog poručnika sa osam rana metkom i tri bajonetom, spas našao u skopskoj bolnici. Iz tog proboja, geler pored srčane aorte nosio do kraja života. Posle rata, komandir 3. čete drugog bataljona šestog pešadijskog puka Drinske divizije u Bijeljini, komandir 45. granične čete u Mojstrana (Slovenija), penzionisan u Osijeku. U selu Prnjavor Mačvanski, prilikom osvećenja Spomen kosturnice u čijoj tami počivaju kosti 365 žrtava.
Austro-Mađara, komandovao je počasnom četom šestog pešadijskog puka Drinske divizije koja je u nedelju 5. novembra 1922. godine plotunom odala dužnu poštu nevinim žrtvama. Živeo i umro u Šapcu, sahranjen u selu Dobriću na prekorečkom groblju 1950. godine.
Priča o ovom čoveku, borcu i oficiru bila bi potpunija kada bi obuhvatila one činjenice koje se vezuju za njega, za boravak u Šapcu, između dva rata, pa i do kraja života.
Prof. Dr Slobodan I. Marković
Najnoviji broj
25. april 2024.
